مثال استراتژی اقیانوس آبی در ۱۲ کسب و کار‌ مختلف

شاید شما هم نام استراتژی اقیانوس آبی را شنیده باشید و به دنبال مثال استراتژی اقیانوس آبی در کسب و کارهای مختلف باشید. یکی از انواع استراتژی های کسب و کار، استراتژی اقیانوس آبی است. هدف استراتژی اقیانوس آبی، ایجاد بازاری جدید و بدون رقابت است که تلاطم و فشارهای رقابتی در آن وجود ندارد، و این امر می‌تواند محیطی آرام و مناسب برای رشد و توسعه کسب‌وکار ایجاد کند.

به دلیل اهمیت فوق‌العاده این استراتژی، تمام صنایع بزرگ و معروف دنیا همواه از آن استفاده می‌کنند و در این مطلب به بیش از ۱۲ مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنایع فعال اشاره می‌کنیم.

کسب‌وکارهایی که در فضای اقیانوس آبی فعالیت می‌کنند، در مقایسه با صنایعی که در اقیانوس قرمز (بازارهای اشباع و رقابتی) مشغول‌اند، سودآوری بیشتری دارند. در استراتژی اقیانوس آبی، تقاضایی که هنوز به وجود نیامده اما نیاز به آن احساس می‌شود، ایجاد می‌گردد. در این بازارها، شما رهبر و پیشرو خواهید بود، زیرا هنوز رقابتی وجود ندارد. در این مقاله از گروه اقیانوس آبی به طور خاص به توضیح ۱۲ مثال استراتژی اقیانوس آبی ((Blue ocean strategy example) به صورت اجرایی در شرکت های مختلف می پردازیم.

می توانید با کلیک بر روی تصویر زیر کتاب استراتژی اقیانوس آبی را خریداری کرده و خلاصه آن را نیز به صورت رایگان دانلود کنید.

۱. مثال برای استراتژی اقیانوس آبی در صنعت کالای پزشکی

شرکت نوو نوردیسک (Novo Nordisk) پس از ارزیابی صنعت انسولین برای بیماران دیابتی دریافت که گروه خریداران انسولین بیشتر پزشکان هستند و درخواست اکثریت آنان انسولین خالص‌تر است. این شرکت با طراحی نووپن (Novopen)، به‌جای تزریق سرنگ توانست عملیات تزریق انسولین را از پزشک به بیمار انتقال دهد. این مثال استراتژی اقیانوس آبی انتقال علاوه بر تغییر زنجیره خریداران، ارزش قابل‌ملاحظه‌ای را برای مشتریان پدید آورد.

۲. مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت سینما

سینما در اروپا رو به افول بود و مردم دیگر به سینما نمی‌رفتند. سینماها اغلب در مرکز شهر واقع شده بودند و عواملی چون ترافیک، معضل پیدا کردن جای پارک و پارکینگ، و همچنین افزایش کیفیت سریال‌های تلویزیونی و تلویزیون‌های کابلی باعث شده بود که مردم تماشای فیلم در خانه (سینمای خانگی) را به سینما رفتن ترجیح دهند.

در چنین شرایطی، سینماهای موجود با رقابتی شدید مواجه بودند که همین امر موجب شده بود صنعت سینما دیگر سودآور نباشد. در این وضعیت، گروهی تصمیم به سرمایه‌گذاری مجدد در این صنعت گرفتند که شگفتی بسیاری را به دنبال داشت. آن‌ها در حومه شهر یک مجتمع بزرگ سینمایی بنا کردند که با کاهش هزینه‌های زمین، پارکینگ بزرگی نیز در آن تعبیه شد (که به یک منبع درآمد جانبی تبدیل شد).

به‌جای یک سالن، چندین سالن سینما در این مجتمع قرار داده شد تا هرکدام از اعضای خانواده بتوانند فیلم مورد نظر خود را انتخاب کنند. همچنین فود کورت (فضاهای چندرستورانه)، مراکز نگهداری کودکان، و فروشگاه‌های محصولات فرهنگی مانند کتاب و موسیقی نیز به این مجموعه اضافه شد که باعث ایجاد درآمدهای جانبی دیگری برای این مجموعه گردید.

چرا این مجتمع در این مثال استراتژی اقیانوس آبی بسیار سودآور شد؟ چون از اقیانوس قرمز به سمت اقیانوس آبی رفت. اقیانوس قرمز جایی است که همه شبیه به هم هستند، محصولات و خدمات شبیه به هم ارائه می کنند، معمولا درگیر جنگ قیمتی یا کیفیتی هستند و رقابت سختی دارند که منجر به خون و خون ریزی می شود. در اقیانوس قرمز همه روی مشتری و بازار فعلی متمرکز هستند.

اما در اقیانوس آبی داستان کاملا متفاوت است. ما به جای تمرکز بر مشتریان موجود بر نامشتریان تمرکز می کنیم! به جای ارائه محصولات مشابه رقبا، محصولی کاملا متفاوت ارایه می کنیم و اصلا خودمان را درگیر رقابت با دیگران نمی کنیم. به همین خاطر در اقیانوسی هستیم که از خون ریزی ناشی از رقابت خبری نیست.

استراتژی اقیانوس آبی در مشاوره کسب‌وکار بسیار مهم است. مشاوران با کمک این اصول، شرکت‌ها را به شناسایی بازارهای جدید و تمرکز بر نامشتریان هدایت می‌کنند تا به‌جای رقابت قیمتی، محصولات منحصربه‌فردی ارائه دهند. هدف اصلی این مشاوره، کمک به کسب‌وکارها برای نوآوری در ارزش‌آفرینی، کاهش هزینه‌ها و ایجاد بازارهای جدید است تا به‌جای رقابت در فضای اشباع، پیشرو شوند.

بیشتر بخوانید: راهنمای راه اندازی کسب و کار از ۰ تا ۱۰۰

۳. مثال استراتژی اقیانوس آبی در شرکت Canon

برند کانن (Canon)، با ارائه دستگاه‌های کپی متفاوت، نمونه‌ای موفق از به‌کارگیری استراتژی اقیانوس آبی است. در آن زمان، بیشتر شرکت‌ها به دستگاه‌های مقاوم، سریع، کوچک و کم‌هزینه نیاز داشتند، و کانن نیز در سال ۱۹۸۶ بازار تولیدکنندگان دستگاه‌های کپی سنتی را هدف قرار داد.

چالش کانن در این صنعت، تغییر تمرکز از مشتریان شرکتی به افراد عادی بود که به دستگاه‌های کوچک‌تر نیاز داشتند، و این باعث شد که وارد بازاری دست‌نخورده شود. دستگاه‌های جدید کانن نه‌تنها کوچک‌تر و کاربردی‌تر بودند، بلکه استفاده از آن‌ها در محیط‌های مختلف آسان بود و نیازهای افراد بیشتری را برآورده می‌کرد. با این تغییر، کانن به‌جای رقابت در بازارهای اشباع، بر مشتریان بالقوه‌ای متمرکز شد که تا آن زمان نادیده گرفته شده بودند.

۴. نمونه استراتژی اقیانوس آبی در وب سایت Amazon

ویژگی «Mayday» در آمازون، نمونه‌ای از اجرای موفق استراتژی اقیانوس آبی است. این ویژگی به کاربران تبلت در زمینه‌های مختلف و در کوتاه‌ترین زمان ممکن، پشتیبانی ۲۴ ساعته ارائه می‌دهد. Amazon فاکتورهایی را که در صنعت باب شده بودند کنار زد و در پشتیبانی مشتری به‌جای پیغام نوشتاری یا صوتی، از ویدئوی دوطرفه استفاده کرد.

به این ترتیب ارتباطات ساده‌تر و سریع‌تر شد. در این مثال استراتژی اقیانوس آبی آمازون این ویژگی را به‌صورت دکمه‌ای در زیر تمام صفحات کتاب الکترونیکی‌اش قرار داد.

۵. مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت سیرک و سرگرمی

سیرک کانادایی آفتاب در دهه ۱۹۸۰ با تغییر مدل تجارت خود، منجر به تغییر بزرگی در صنعت سیرک شد. نگرانی‌ها و فشار از سوی گروه‌های مدافع حقوق حیوانات و افزایش آگاهی مشتریان در مورد پیامدهای سیرک‌های متعارف، موجب ایجاد مشکل در صنعت سیرک شده بود.

با ‌این‌حال، این شرکت سیرک کانادایی به‌دنبال استراتژی اقیانوس آبی بود که در آن حیوانات را جایگزین کند، اهمیت ستاره‌های فردی را کاهش دهد و مدل تجارت کاملاً جدیدی را بر اساس ترکیبی از موسیقی، رقص و نمایش‌های ورزشی به‌وجود بیاورد.‌ به‌عبارت دیگر، این بدان معنی است که به جای بهینه‌سازی استراتژی‌های موجود، این شرکت سیرک کانادایی به‌طور‌کلی استراتژی کاملاً تازه‌ای را برای ایجاد یک بازار جدید به وجود آورد.

۶. مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت هواپیمایی

در سال ۱۹۹۲، صنعت هواپیمایی ایالات متحده با ضرر ۲ میلیارد دلار مواجه شد. در آن سال، سه شرکت بزرگ ورشکست شدند و دیگر شرکت‌ها نیز در معرض ورشکستی قرار داشتند. در این شرایط، تنها یک شرکت توانست همچنان سودآور و در حال رشد باقی بماند. از ۳۴ شرکتی که بعد از سال ۱۹۷۸ وارد این صنعت شدند، ۳۲ شرکت ورشکسته شدند، اما شرکت ساوت وست (Southwest Airlines) توانست ۳۴ سال متوالی سودآوری را حفظ کند.

همچنین، شرکت نت جتز (NetJets) به‌عنوان نمونه‌ای دیگر از استراتژی اقیانوس آبی در صنعت هواپیمایی شناخته می‌شود. این شرکت هم‌اکنون دارای بیش از ۵۰۰ هواپیما و یک کسب‌وکار چند میلیارد دلاری است که سالانه بیش از ۳۰ درصد رشد درآمد دارد. نت جتز مدل جدیدی را معرفی کرده است که در آن، مشتریان می‌توانند یک‌ششم از مالکیت هر یک از جت‌ها را خریداری کنند. این کار باعث می‌شود که خرید یک جت شخصی برای بسیاری از افراد قابل‌دسترس‌تر باشد. این مدل کسب‌وکار به مسافران این امکان را می‌دهد که از سفرهای نقطه‌به‌نقطه، کم‌دردسر و با زمان کوتاه بهره‌مند شوند.

به‌خاطر داشته باشید که در گذشته، شرکت‌های فعال در این صنعت یا جت‌ها را به‌طور کامل می‌فروختند، به‌طوری‌که خریداران علاوه بر هزینه بالای جت، باید هزینه‌های نگهداری و تعمیرات را نیز متقبل می‌شدند. یا اینکه مسافران تجاری مجبور بودند با هواپیماهای معمولی به‌همراه سایرین سفر کنند و از مسیرها و زمان‌های غیرقابل‌انعطاف استفاده کنند.

بیشتر بخوانید: بوم استراتژی اقیانوس آبی

۷. مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت قهوه

مثال رایج دیگری که برای استراتژی اقیانوس آبی وجود دارد، استارباکس است. مردم همیشه قهوه خود را از مغازه‌ها خریداری می‌کردند و آن را در مسیر خانه یا محل کار خود میل می‌کردند. استارباکس از اقیانوس قرمز که رقبای زیادی در آن حضور داشتند، خارج شد و یک اقیانوس آبی برای خود ایجاد کرد.

این مجموعه، فضای آرام و دلنشینی را برای مشتریان ایجاد کرد تا بتوانند در همان محلی که قهوه خود را خریداری می‌کنند آن را میل کنند. این موضوع باعث تمایز استارباکس با رقیبان خود شد و مشتریان زیادی را برای آن ایجاد کرد.

۸. نمونه اجرای استراتژی اقیانوس آبی در صنعت خودرو

شرکت‌های مرسدس بنز، بی ام دابلیو و جگوار گروه خودروهای لوکس را در صنعت خودرو تشکیل می‌دهند. ویژگی این گروه‌ها آن است که به‌شدت در گروه خود سرگرم رقابت هستند و به بیرون از این گروه توجه خاصی نمی‌کنند. به‌طور مثال شرکت بی ام دابلیو هیچ‌وقت به فعالیت‌های خودروهای اقتصادی تویوتا توجه ویژه‌ای ندارد و واکنش خاصی بروز نمی‌دهد.

یک مثال بارز از استراتژی اقیانوس آبی در صنعت خودروسازی، برند خودروی لکسوس بود که توسط تویوتا ایجاد شد و بسیاری از معادلات در صنایع خودرو را دستخوش تغییر کرد. این شرکت با ترکیب کیفیت گروه خودروهای لوکس و قیمت گروه خودروهای میان رده، اقدام به تولید این سری از مدل‌ها نمود.

۹. مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت ساعت

در صنایع فعلی یا رقابت بر سر احساسات است که شرکت‌ها افزونه‌های متعددی ارائه می‌کنند بدون آن که کارکرد محصول را در چرخه عمر محصول بهبود ببخشند و یا بر شاخص‌های عملکردی مانند قیمت، کارکرد، خدمت و … تمرکز دارند.

اولی موجب جذابیت احساسی و دومی موجب جذابیت منطقی خواهد شد. به‌طور مثال شرکت سواچ بعد از آنکه بازار خود را در هجوم شرکت‌های ریز و درشت چینی دید، به‌سرعت با تغییر از کارکرد به احساس، محصول خود را به‌عنوان یک محصول لوکس متأثر از مد و زیبایی‌شناختی معرفی کرد.

۱۰. نمونه استراتژی اقیانوس آبی در صنعت موسیقی

شرکت اپل با مدیریت استیو جابز روند سیل ارسال فایل‌های موسیقی به‌طور غیرقانونی را مشاهده کرد و با راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی آیتونز با ارائه آهنگ‌های مختلف، باکیفیت بالا و قیمت استراتژیک ۹۹ سنت، اقیانوس آبی وسیعی را برای خود ایجاد کرد. آی‌تیونز با ورود به بازار، مشکل صنعت ضبط را در رساندن موسیقی به دست مشتری به طور غیرمستقیم حل کرد.

تا قبل از آی‌تیونز مردم باید برای خرید هر آلبوم جدید به فروشگاه‌های عرضه محصولات چندرسانه‌ای مراجعه می‌کردند و علاوه بر این امکان، خرید تک آهنگ از هر آلبوم میسر نبود. اپل با معرفی آی‌تیونز بستری را فراهم کرد که علاوه بر قابلیت سازمان‌دهی، امکان خرید تک آهنگ را با قیمت بسیار اندک به علاقه‌مندان بدهد.

استراتژی اقیانوس آبی آی‌تیونز، یک سطح کاملاً جدید از فروش موسیقی ایجاد کرد که همزمان برای هنرمندان سودآوری و برای مخاطبان سهولت دسترسی را در پی داشت. آی‌تونز سال‌ها است که در این بازار قرار دارد و به طور گسترده‌ای محرک رشد در صنعت موسیقی دیجیتال است.

۱۱. مارول: مثال فوق‌العاده‌ای از انتقال از اقیانوس قرمز به اقیانوس آبی

اگر در ۵۰ سال گذشته زیر سنگ زندگی نکرده‌اید، حتماً نام مارول را شنیده‌اید یا با شخصیت‌های معروفی مانند اسپایدرمن و هالک آشنا هستید. مارول نمونه‌ای بارز از انتقال از اقیانوس قرمز به اقیانوس آبی در تاریخ کسب‌وکار مدرن است.

– آغاز و توسعه مارول

مارول در سال ۱۹۳۹ به عنوان یک شرکت تولید کتاب‌های کمیک تأسیس شد و در سال‌های اولیه خود به آرامی پیش می‌رفت، زمانی که ابرقهرمانان از مد افتاده بودند و تنها شخصیت شناخته‌شده آن‌ها کاپیتان آمریکا بود. تا دهه ۱۹۶۰، بخش کمیک مارول به دلیل عدم خلاقیت در حال بسته شدن بود. در این زمان، استن لی، جک کربی و استیون دیتکو نوع جدیدی از ابرقهرمان را خلق کردند که اول انسان باشد و سپس ابرقهرمان.

– تغییر رویکرد و رونق کسب‌وکار

آن‌ها به‌جای تمرکز بر کودکان به عنوان خریداران فعلی کمیک، شخصیت‌های جدید و پیچیده‌تری طراحی کردند که مورد توجه دانشجویان قرار گرفتند. از ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۴، شخصیت‌هایی همچون اسپایدرمن، مرد آهنی و هالک معرفی شدند که به رونق کسب‌وکار کمیک‌های مارول کمک کردند.

– چالش‌ها و استراتژی اقیانوس آبی

اما بیش از دو دهه پیش، مارول با بدهی ۲۵۰ میلیون دلاری و کانال‌های فروش آسیب‌دیده مواجه شد. در آن زمان، جریان نقدی به قدری محدود بود که پرداخت حقوق کارمندان دشوار بود. با این حال، مارول توانست با بهره‌گیری از استراتژی اقیانوس آبی، به جای رقابت در بازارهای اشباع‌شده، به سمت ایجاد داستان‌های جذاب برای مخاطبان جدید حرکت کند.

– موفقیت در صنعت سینما

در دهه گذشته، فیلم‌های مارول، از جمله «انتقام‌جویان» و «پایان بازی»، به طور مداوم در صدر جدول درآمدها قرار گرفتند و «پایان بازی» به پرفروش‌ترین فیلم تاریخ تبدیل شد. مارول با ارائه فیلم‌های نوآورانه فضایی تازه و بدون رقابت در صنعت سینما ایجاد کرد که این تغییر رویکرد نه تنها موجب نجات این شرکت شد بلکه آن را به یکی از پیشتازان صنعت سرگرمی تبدیل کرد. در نهایت، استراتژی مارول در استفاده از اقیانوس آبی و تمرکز بر خلق ارزش‌های جدید، این شرکت را از ورشکستگی به اوج موفقیت رساند.

۱۲. مثال استراتژی اقیانوس آبی در ایران

دیجی کالا توسط دو برادر به نامهای سعید و حمید محمدی تاسیس شد. ایده تجاری دیجی کالا حاصل یک تجربه ناخوشایند از خرید سنتی و یک تجربه خوشایند به خاطر اطلاعاتی که از طریق اینترنت کسب کرده بودند در ذهنشان جرقه زد.

آن‌ها می خواستند چیزی به وجود بیاورند که همزمان، هم به بالا رفتن سطح اطلاعات مخاطب‌ خود کمک کند تا بتواند مانند یک متخصص، کالاها را بررسی کند، هم یک فروشگاه معتبر باشد تا مشتری بتواند به شیوه درست، اصولی و امروزی خرید خود را انجام دهد.

در زمانی که همه به صورت سنتی و حضوری خرید می کردند و به خریدهای اینترنتی هیچ اعتمادی نداشتند، دیجی کالا توانست اعتماد همه را جلب کند و به بزرگترین فروشگاه اینترنتی ایران تبدیل شود. شعار این مجموعه بررسی، انتخاب و خرید کالا است. در این حوزه کافه بازار و آپارات در رتبه های بعدی در زمینه اجرای استراتژی اقیانوس آبی قرار دارند.

نتیجه گیری

انواع مثال استراتژی اقیانوس آبی که در این مقاله از مجله اقیانوس آبی توضیح داده شد، به‌وضوح نشان می‌دهند که این شرکت ها سعی نکردند تا در رقابت شرکت کنند، بلکه به‌جای آن یک بازار کاملاً جدید برای خود ایجاد کردند. به‌طور‌ خلاصه، ماهیت استراتژی کسب و کار در اقیانوس آبی به ایجاد ارزش می‌پردازد و آن را با ایجاد رویکرد تغییر در رقابت به مرحله بعدی می‌برد.

در‌ نتیجه، هنگامی‌که یک شرکت به اصول اقیانوس آبی عمل کند، معمولاً به‌جای رکود در بازارهای موجود، بازارهای جدیدی را ایجاد می‌کند که در آن نیازی به رقابت نیست.

سوالات متداول