راه اندازی یک کسب و کار موفق فقط استخدام افراد مناسب، تعیین اهداف و استفاده از منابع برای دستیابی به آن اهداف نیست، بلکه به عنوان صاحب یک کسب و کار باید معنای مشارکت کارمندان را درک کنید.
در مدیریت منابع انسانی درک تفاوت بین مشارکت با مشغولیت کارمندان و مدیریت بر مبنای مشارکت کارکنان، می تواند نیروی کار مولدتری برای سازمان شما به ارمغان بیاورد.
اگرچه تفاوت بین مشارکت کارمندان و مشغولیت کارمندان ظریف است، اما در واقع دو خط مشی جداگانه و متفاوت در سطح تعامل کارکنان با سازمان است. پس باید تفاوت آن ها را بدانید تا سازمانی پویا و نیروی انسانی راضی تری داشته باشید. پس تا انتها با مجله منابع انسانی ما همراه باشید.
تعریف مشارکت کارکنان
مشارکت کارکنان (employee involvement) به ارتباط عمیق تر آنها با فرآیندهای تصمیم‌گیری در سازمان اشاره دارد. در این مفهوم، کارکنان فرصت دارند که نقش فعال تری در تصمیم‌گیری ها داشته باشند و نظرات و ایده های خود را به اشتراک بگذارند.
مشارکت کارکنان در سازمان نشان دهنده عملکرد فعال تر، انگیزه بالا، تعهد کارکنان به ارتقاء و توسعه سازمان و تلاش برای بهبود عملکرد و رسیدن به اهداف تعیین شده است.
مشغولیت کارکنان چیست؟
مشغولیت کارکنان (employee participation) به انجام وظایف معین شده در سازمان اشاره دارد. کارکنان در این حالت، مسئولیت اجرای وظایف تعیین‌شده خود را دارند، اما شاید فرصت کمتری برای شرکت در تصمیم گیری ها و ساختارهای سازمانی داشته باشند.
تفاوت مشارکت کارکنان با مشغولیت کارکنان
مشارکت کارکنان و مشغولیت کارکنان دو مفهوم مختلف در حوزه مدیریت منابع انسانی هستند که به میزان و شیوه دخیل کردن کارکنان در تصمیم‌گیری ها و فعالیت های سازمانی اشاره دارند.
مشارکت کارکنان به نقش فعال تر و شرکت کارکنان در تصمیم‌گیری ها و فرآیندهای سازمانی اشاره دارد، در حالی که مشغولیت کارکنان به انجام وظایف معین شده و مسئولیت اجرایی آنها اشاره دارد.
هر دو مفهوم برای موفقیت سازمان‌ها بسیار حیاتی هستند و نحوه تعامل کارکنان با سازمان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
اهمیت مشارکت کارکنان در سازمان
در محیط هایی که مشارکت سازمانی ترویج می یابد، کارکنان نظرات، ایده‌ها و پیشنهادهای خود را برای بهبود فرآیندها، افزایش کیفیت محصولات و خدمات، کاهش هزینه ها، ایجاد نوآوری و افزایش بهره‌وری، به اشتراک می گذارند.
مشارکت کارکنان در تصمیم گیری به ایجاد فضایی برای شنیدن نظرات کارمندان، ایجاد امکاناتی برای ارتقاء پیشنهادها و بهبود شفافیت و اعتماد بین تیم و مدیران کمک می کند و نه تنها بهبود عملکرد و عملکرد کلی سازمان را به دنبال دارد، بلکه باعث بالا رفتن انگیزه کارکنان و ایجاد حمایت از اهداف سازمانی نیز می شود.
با مشارکت فعال کارکنان، سازمان‌ها بهتر می‌توانند به چالش‌ها و تغییرات در بازار و محیط کسب‌وکار پاسخ دهند و برای ایجاد رقابت‌پذیری بیشتر و موفقیت در دنیای کسب‌وکار مسیری موثر را پیش رو داشته باشند.
مزایای مدیریت بر مبنای مشارکت کارکنان
- سازمان پویا و فعال: مشارکت کارکنان باعث شکل گیری یک جامعه سازمانی پویا و فعال می شود. کارکنانی که در فرآیندهای تصمیم‌گیری و فعالیت‌های سازمانی مشارکت دارند، احساس تعهد به سازمان خود دارند و به طور فعال در ارتقاء و بهبود محیط کاری و فرآیندهای کسب‌وکار شرکت می کنند.
- رفع موانع ارتباطی: مشارکت کارکنان باعث برطرف شدن موانع ارتباطی می شود، زیرا در فرآیندهای مشارکت، کارکنان می توانند برای حل مسائل ارتباطی که در سازمان وجود دارد، نظرات و پیشنهادهای خود را ارائه کنند.
- سلامت روانی: شرکت فعال کارکنان در فرآیندهای تصمیم‌گیری و شرکت در مسائل سازمانی، احساس تعلق به سازمان ایجاد می کند و برای کارکنان انگیزه بیشتری برای حضور فعال در محیط کاری ایجاد می کند.
- بهره‌وری و کیفیت: هنگامی که کارکنان در تصمیم‌گیری ها و فرآیندهای سازمانی مشارکت دارند، ایده‌ها و نقدهای خلاقانه تری ارائه می کنند که می‌تواند به بهتر شدن کیفیت محصولات و خدمات منجر شود.
راه های افزایش مشارکت کارکنان
جلب مشارکت کارکنان می‌تواند به بهبود عملکرد سازمان کمک کند. در این راستا، می‌توانید از راهکارهای متنوعی برای افزایش مشارکت کارکنان بهره‌مند شوید با گروه اقیانوس آبی همراه باشید:
1. شفافیت سازی
اطمینان حاصل کنید که اطلاعات مهم و تصمیمات سازمانی به کارکنان اطلاع داده می‌شود. فرایندها، اهداف و تصمیمات مدیریت را به صورت شفاف و قابل درک برای تمامی کارکنان توضیح دهید.
2. اعطای اختیارات و مسئولیت ها
به کارکنان اختیارات بیشتری در تصمیم‌گیری ها و اجرای وظایفشان بدهید. این اقدام ارتباط مستقیم با بهبود فعالیت‌ها و تأثیرگذاری در سازمان دارد.
3. پاداش و قدردانی
برای تلاش‌ها و ایده‌های نوآورانه تشویقی در نظر بگیرید و با نظارت عملکرد کارمندان، به هر فرد درصدی پاداش اختصاص دهید. قدردانی و به رسمیت شناختن کار خوب آن ها نیز با افزایش مشارکت کارکنان در سازمان ارتباط مثبت دارد.
4. تشویق به ارتقاء دانش
برنامه‌های آموزشی و توسعه حرفه‌ای را ترویج کنید. ایجاد فرهنگی که ارتقاء دانش و مهارت های کارکنان را تشویق می‌کند، به افزایش مشارکت آنها کمک می کند.
5. استقبال از اختلاف و تنوع دیدگاه ها
ایجاد گروه‌ها و تیم‌های کاری که به کارکنان اجازه می‌دهد با یکدیگر همکاری کنند و ایده‌های خود را به اشتراک بگذارند. حال اگر در بیان اختلاف نظرات، آزادی وجود داشته باشد، کارمندان زوایای پنهان پروژه‌ها را می بینند و بهترین نتیجه را می گیرند. جلسات و فرهنگ سازمانی باید به گونه‌ای مدیریت شود که احترام به نظرات مختلف را ترویج کند.
آیا دوست دارید انگیزه، تعهد و نوآوری را در منابع انسانی خود بیشتر کنید؟
کلام آخر
در این مطلب از مجله اقیانوس آبی گفته شد که هنگامی که کارمندان احساس کنند برای سازمان ارزشمند هستند و جزء آن محسوب می شوند، وظایف خود را با احترام و مسئولیت بیشتری انجام می کنند. در این راستا، مدیران سازمان باید شرایطی ایجاد کنند که همه کارمندان در تمامی بخش ها احساس کنند که نقش و سهمی در موفقیت سازمان دارند.
این احساس، منجر به رشد شخصی، افزایش مشارکت کارکنان، افزایش رضایت شغلی و وفاداری آنها و در نهایت موفقیت کلی سازمان می شود. یک سازمان با بهره‌گیری از قدرت جمعی کارکنان خود، می‌تواند رشد پایداری داشته باشد، مزیت رقابتی خود را در بازار حفظ کرده و با اعتماد به نفس به پیشرفت ادامه دهد.
