در دنیای امروز، کسبوکارها به پیچیدگی هرچه تمامتر رسیدهاند. برای موفقیت در این رقابت تنگاتنگ، اغلب نیاز به همکاری و مشارکت چندین نفر با تخصصهای مختلف احساس میشود. یکی از رایجترین راههای همکاری، تشکیل شراکت است. شراکت، به طور کلی، به معنای همکاری دو یا چند نفر برای انجام یک کار یا کسبوکار مشترک است.
اما شراکتها انواع مختلفی دارند که هر کدام ویژگیها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. دو نوع اصلی شراکت، شراکت اختیاری و اداری هستند. در این مقاله از مجله اقیانوس آبی، به بررسی دقیق تفاوتها، ویژگیها و مهمتر از همه، مزایا و معایب دو نوع شراکت اختیاری و اداری خواهیم پرداخت.
چرا شناخت انواع شراکت اهمیت دارد؟ تصور کنید میخواهید با دوست خود یک کسبوکار کوچک راه اندازی کنید. آیا بهتر است این کار را به صورت رسمی و با ثبت شرکت انجام دهید یا به صورت توافقی ساده؟ شناخت دقیق تفاوتهای این دو نوع شراکت به شما کمک میکند تا بهترین تصمیم را بگیرید و از مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنید.
شراکت قهری یا اختیاری چیست؟
قبل از اینکه به سراغ تفاوت های شراکت اختیاری و اداری برویم، لازم است هرکدام را به طور جداگانه شرح بدهیم. شراکت اختیاری نوعی همکاری است که بین دو یا چند نفر به صورت کاملاً داوطلبانه و بر اساس توافق متقابل شکل میگیرد.
در این نوع شراکت، افراد با هم تصمیم میگیرند که منابع، مهارتها و زمان خود را با هم ترکیب کنند تا به یک هدف مشترک دست یابند. برخلاف شراکتهای قانونی که ملزم به رعایت قوانین خاصی هستند، شراکت اختیاری بیشتر بر اساس اعتماد متقابل و توافقات شفاهی یا کتبی بین شرکا شکل میگیرد.
ویژگیهای شراکت اختیاری
- آزادی عمل شرکا: هر یک از شرکا در شراکت اختیاری، آزادی عمل زیادی دارد و میتواند در تصمیمگیریهای مربوط به کسبوکار مشارکت فعال داشته باشد.
- انعطافپذیری در قرارداد: قرارداد شراکت اختیاری معمولاً بسیار انعطافپذیر است و میتواند به راحتی تغییر کند.
- تقسیم سود و زیان بر اساس توافق: نحوه تقسیم سود و زیان بین شرکا بر اساس توافق اولیه آنها تعیین میشود و میتواند به صورت مساوی یا بر اساس سهم هر یک از شرکا در سرمایه یا تلاش باشد.
- مسئولیت محدود شرکا: معمولاً در شراکتهای اختیاری، مسئولیت هر یک از شرکا محدود به میزان سهم او در سرمایه است و داراییهای شخصی شرکا در معرض خطر قرار نمیگیرد.
مزایای شراکت اختیاری
- ایجاد انگیزه بیشتر در شرکا: زمانی که افراد به صورت داوطلبانه در یک شراکت شرکت میکنند، معمولاً انگیزه بیشتری برای موفقیت کسبوکار دارند.
- بهرهمندی از تخصصهای مختلف: هر یک از شرکا معمولاً تخصص خاصی دارد که میتواند به موفقیت کسبوکار کمک کند.
- کاهش ریسک سرمایهگذاری: تقسیم ریسک سرمایهگذاری بین چند نفر باعث میشود که هر یک از شرکا ریسک کمتری را متحمل شوند.
معایب شراکت اختیاری
- احتمال بروز اختلاف بین شرکا: در هر شراکتی، احتمال بروز اختلاف بین شرکا وجود دارد. در شراکتهای اختیاری که معمولاً ساختار رسمی کمتری دارند، احتمال بروز اختلاف بیشتر است.
- پیچیدگی در تصمیمگیری: در تصمیمگیریهای مهم، ممکن است بین شرکا اختلاف نظر وجود داشته باشد و رسیدن به توافق نهایی زمانبر باشد.
با وجود مزایای زیاد، شراکت اختیاری نیز مانند هر نوع همکاری دیگری، چالشها و مشکلاتی دارد. به همین دلیل، قبل از شروع هر نوع از شراکت در کسب و کار، بهتر است که یک قرارداد شفاف و دقیق بین شرکا تنظیم شود تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود.
تفاوت شراکت اختیاری و قهری
در واقع قوانین برای این دو نوع شراکت تقریبا یکی است اما تفاوت هایی نیز با یکدیگر دارند. شراکت اختیاری زمانی اتفاق میافتد که افراد به طور داوطلبانه و با توافق یکدیگر تصمیم بگیرند که در یک کار یا کسبوکاری با هم شریک شوند. این نوع شراکت میتواند به روشهای مختلفی ایجاد شود:
- عقد قرارداد: مثلاً چند نفر با هم قراردادی میبندند و یک باغ یا خانه را خریداری میکنند و در آن شریک میشوند.
- امتزاج اموال: چند نفر اموال مشابه خود را با هم ترکیب میکنند، مثلاً چند نفر برنج خود را با هم مخلوط کرده و در فروش آن شریک میشوند.
- قبول مالی: چند نفر مالی را به صورت مشترک قبول میکنند و در قبال آن کاری را انجام میدهند.
شراکت قهری چیست؟ شراکت قهری بر خلاف شراکت اختیاری، بدون اراده افراد ایجاد میشود. یعنی افراد به طور طبیعی و اجباری در یک شراکت قرار میگیرند. شراکت قهری معمولاً به دو صورت اتفاق میافتد:
- ارث: وقتی شخصی فوت میکند، فرزندان او به طور خودکار در اموال او شریک میشوند.
- امتزاج اجباری: گاهی اوقات اموال افراد به طور ناخواسته با هم مخلوط میشود و آنها را شریک میکند.
بیشتر بخوانید: قرارداد شراکت صنعتی و نکات تنظیم آن
شراکت اداری چیست؟
شراکت اداری یا شرکت تجاری نوعی از کسبوکار است که به صورت رسمی و قانونی ثبت میشود. در این نوع شراکت، دو یا چند نفر با هم قراردادی امضا میکنند و یک شخصیت حقوقی مستقل ایجاد میکنند. به عبارت سادهتر، شرکت تجاری به عنوان یک موجود جدا از افراد تشکیلدهنده آن شناخته میشود و دارای حقوق و مسئولیتهای خاص خود است.
ویژگیهای شراکت اداری
- شخصیت حقوقی مستقل: شرکت تجاری دارای شخصیت حقوقی مستقل است و میتواند به نام خود اموال بخرد، بفروشد، قرارداد منعقد کند و حتی به دادگاه شکایت کند یا شکایت شود.
- مسئولیت محدود شرکا: مسئولیت شرکای یک شرکت تجاری معمولاً محدود به میزان سهم آنها در سرمایه شرکت است. به این معنی که داراییهای شخصی شرکا در صورت بروز مشکلات مالی برای شرکت، در معرض خطر قرار نمیگیرد.
- وجود سرمایه اولیه: برای تشکیل یک شرکت تجاری، نیاز به یک سرمایه اولیه مشخص است. این سرمایه توسط شرکا تأمین میشود و به عنوان سرمایه اولیه شرکت در نظر گرفته میشود.
- الزام به ثبت شرکت: یکی از مهمترین ویژگیهای شرکت تجاری، الزام به ثبت آن در اداره ثبت شرکتها است. با ثبت شرکت، اطلاعات مربوط به شرکت در دسترس عموم قرار میگیرد و شرکت از حمایتهای قانونی برخوردار میشود.
مزایای شراکت اداری
- اعتبار بیشتر شرکت: شرکتهای تجاری به دلیل ماهیت رسمی و قانونی خود، از اعتبار بیشتری نسبت به شراکتهای اختیاری برخوردار هستند.
- امکان جذب سرمایهگذار: شرکتهای تجاری میتوانند به راحتی سرمایهگذار جذب کنند، زیرا سرمایهگذاران ترجیح میدهند در شرکتهایی که به صورت رسمی ثبت شدهاند، سرمایهگذاری کنند.
- تسهیل در انجام معاملات: شرکتهای تجاری میتوانند به راحتی با سایر شرکتها و افراد معامله کنند و از مزایای حقوقی و مالی برخوردار شوند.
معایب شراکت اداری
- تشریفات اداری بیشتر: تشکیل و اداره یک شرکت تجاری، مستلزم انجام تشریفات اداری بیشتری نسبت به شراکتهای اختیاری است.
- هزینههای ثبت و نگهداری شرکت: ثبت و نگهداری یک شرکت تجاری، هزینههایی مانند هزینه ثبت، هزینه حسابرسی و هزینههای جاری شرکت را به همراه دارد.
انتخاب بین شراکت اختیاری و اداری به عوامل مختلفی مانند نوع کسبوکار، میزان سرمایه، تعداد شرکا و اهداف شرکت بستگی دارد. بهتر است قبل از تصمیمگیری، با یک مشاور حقوقی مشورت کنید تا بهترین گزینه را برای کسبوکار خود انتخاب کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و تخصصیتر در این زمینه، شما را به شرکت در وبینار هنر شراکت که توسط اقیانوس آبی برگزار میشود، دعوت میکنیم. در این وبینار، به صورت مفصل به موضوعات مختلف مرتبط با شراکت پرداخته شده و به سوالات شما پاسخ داده خواهد شد.
تفاوتهای اصلی بین شراکت اختیاری و اداری
برای درک بهتر تفاوتهای بین شراکت اختیاری و اداری و انتخاب بهترین نوع شراکت، بهتر است این دو نوع شراکت را در یک جدول مقایسهای بررسی کنیم و سپس به توضیح هر یک از تفاوتها با ذکر مثالهای عملی بپردازیم:
ویژگی | شراکت اختیاری | شراکت اداری |
---|---|---|
نحوه تشکیل | بر اساس توافق آزادانه افراد | با ثبت شرکت در اداره ثبت شرکتها |
شخصیت حقوقی | فاقد شخصیت حقوقی مستقل | دارای شخصیت حقوقی مستقل |
مسئولیت شرکا | مسئولیت تضامنی و نامحدود | مسئولیت محدود به میزان سهم در سرمایه |
ثبت | نیازی به ثبت رسمی ندارد | الزام به ثبت در اداره ثبت شرکتها |
مدیریت | توسط همه شرکا به صورت مشترک اداره میشود | توسط هیئت مدیره یا مدیرعامل اداره میشود |
انحلال | انحلال سادهتر، با توافق همه شرکا | انحلال پیچیدهتر، با طی مراحل قانونی |
مالیات | تابع قوانین مالیات بر درآمد اشخاص | تابع قوانین مالیات بر درآمد شرکتها |
نتیجهگیری
در این مقاله از اقیانوس آبی به بررسی تفاوتهای بین شراکت اختیاری و اداری پرداختیم. شراکت اختیاری بر اساس توافق آزادانه افراد شکل میگیرد و از انعطافپذیری بالایی برخوردار است اما از نظر حقوقی محافظت کمتری از شرکا میکند. در مقابل، شراکت اداری (یا شرکت تجاری) به صورت رسمی ثبت میشود و از شخصیت حقوقی مستقل برخوردار است، اما تشریفات قانونی بیشتری دارد.
انتخاب نوع شراکت بین شراکت اختیاری و اداری، یکی از مهمترین تصمیماتی است که هر کسبوکار با آن روبرو میشود. انتخاب نوع مناسب شراکت بین شراکت اختیاری و اداری، به عوامل مختلفی مانند اندازه کسبوکار، میزان سرمایهگذاری، تعداد شرکا و اهداف آنها بستگی دارد. بنابراین، توصیه میشود قبل از هرگونه تصمیمگیری، با یک مشاور حقوقی مشورت کنید تا بتوانید بهترین گزینه را برای کسبوکار خود انتخاب کنید.
سوالات متداول
کدام نوع شراکت برای کسبوکارهای کوچک مناسبتر است؟
برای کسبوکارهای کوچک و ابتدایی، بین شراکت اختیاری و اداری، شراکت اختیاری میتواند سادهتر و کمهزینهتر باشد. اما برای کسبوکارهایی که قصد رشد و توسعه دارند، شراکت اداری میتواند گزینه بهتری باشد.
آیا میتوان از شراکت اختیاری به شراکت اداری تبدیل شد؟
بله، امکان تبدیل شراکت اختیاری به شراکت اداری وجود دارد. با این حال، این کار مستلزم طی مراحل قانونی و ثبت شرکت است.
مسئولیت شرکا در شراکت اختیاری و اداری چه تفاوتی دارد؟
در شراکت اختیاری، مسئولیت شرکا نامحدود است، اما در شراکت اداری، مسئولیت شرکا محدود به میزان سهم آنها در سرمایه شرکت است.
چه تفاوتی بین شراکت اختیاری و اداری وجود دارد؟
شراکت اختیاری بر اساس توافق شخصی افراد شکل میگیرد، در حالی که شراکت اداری (یا شرکت تجاری) به صورت رسمی ثبت میشود و دارای قوانین و مقررات مشخصی است.