بیانیه ماموریت چیست و چطور آن را بنویسیم؟

هر کسب و کاری قبل از شروع فعالیت خود باید ماهیت خودش را تعیین کند که به آن بیانیه ماموریت سازمان یا mission statement می گویند. بیانیه ماموریت شرکت یعنی چرا این کسب و کار به وجود آمده و ماهیت وجودی آن چیست. هر سازمان برای تعیین استراتژی کسب و کار خود ابتدا باید بیانیه ماموریت و سپس چشم انداز سازمان را مشخص کند.

به عنوان یک مدیر کسب و کار، اگر تا به حال بیانیه ماموریت کسب و کارتان را تعیین نکرده اید و چشم اندازی مشخص نکرده اید، در ادامه این مطلب با مجله اقیانوس آبی همراه باشید تا با تعریف، ویژگی ها و نحوه نوشتن ماموریت و چشم انداز آشنا شوید. در انتها نیز ماموریت و چشم انداز شرکت های بزرگ را به عنوان نمونه می ببینید.

ماموریت کسب و کار چیست؟

ماموریت کسب و کار نقش آن را در جامعه مشخص می کند که به نیاز خاصی از یک جامعه خاص اشاره دارد.

برای مثال یک ناشر و یک سردبیر مجله را در نظر بگیرید. هر دوی آن‌ها برای برآورده کردن نیاز اطلاعاتی مردم جامعه تلاش می کنند. هدف کسب و کار ناشر، تولید و نشر کتاب های مورد نیاز جامعه است، اما یک سردبیر مجله سعی می کند تا اخبار را به صورتی بی طرف تجزیه و تحلیل کرده و به مردم ارائه دهد. در این مثال هر دوی آن ها اهدافی متفاوت دارند، اما ماموریتشان در واقع یکی است.

بیانیه ماموریت چیست؟

بیانیه ماموریت، بیانیه کوتاهی است که دلایل وجودی یک سازمان، هدف اصلی آن، مخاطبان هدف، بازار فعالیتش، نوع محصول یا خدمت و منطقه جغرافیایی فعالیت آن را مشخص می‌کند. این بیانیه، همانند یک قطب‌نما، مسیر حرکت سازمان را تعیین کرده و تمامی فعالیت‌های آن را در راستای هدف مشخصی هدایت می‌کند.

بیانیه ماموریت، پاسخگوی دو پرسش اساسی است:

• سازمان دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد؟ این پرسش به توصیف فعالیت‌های اصلی سازمان می‌پردازد.
• چه چیزی باعث تمایز سازمان از رقبا می‌شود؟ این پرسش به بیان ویژگی‌های منحصر به فرد محصولات یا خدمات سازمان می‌پردازد که آن را از سایر رقبا متمایز می‌سازد.

در بسیاری از موارد، بیانیه ماموریت، علاوه بر موارد فوق، ارزش‌های بنیادین سازمان را نیز بیان می‌کند. این ارزش‌ها، باورهای مشترکی هستند که اعضای سازمان را به هم پیوند داده و به آن‌ها جهت می‌دهد. بیانیه ماموریت، با بیان این ارزش‌ها، به عنوان یک نیروی متحد‌کننده عمل کرده و انگیزه کارکنان را افزایش می‌دهد.

تدوین بیانیه ماموریت، ابزاری قدرتمند برای ایجاد انگیزه در کارکنان و هدایت سازمان به سمت اهداف مشخص است. با تدوین و ابلاغ بیانیه ماموریت، می‌توان ارزش‌ها و چشم‌انداز سازمان را به طور شفاف به کارکنان منتقل کرده و از بروز هرگونه سردرگمی و بی‌تعلقی جلوگیری نمود.

اهمیت بیانیه مأموریت برای کسب و کار

بیانیه ماموریت کسب و کار یا بیانیه رسالت سازمان راهنمای مدیر است. با داشتن بیانیه ماموریت می توانید تمرکز سازمان را بیشتر کنید.

چه کسب و کار خود را تازه آغاز کرده باشید و چه در حال مدیریت یک کسب و کار عظیم و با قدمت باشید، می‌توانید از ماموریت سازمان برای شفاف سازی و همچنین اطمینان خاطر از تصمیماتی که می‌گیرید استفاده کنید. بیانیه ماموریت، قلب تپنده‌ی هر کسب‌وکاری است و به عنوان یک قطب‌نما، مسیر حرکت سازمان را مشخص می‌کند. دلایلی که بیانیه ماموریت مهم است عبارتند از:

• ایجاد وضوح و جهت‌گیری: بیانیه ماموریت به همه اعضای تیم، از مدیران تا کارمندان، یک هدف مشترک می‌دهد و باعث می‌شود همه در یک راستا حرکت کنند.
• افزایش انگیزه: وقتی کارمندان بدانند که کارشان چه تاثیری بر هدف بزرگ‌تر سازمان دارد، انگیزه‌شان برای تلاش بیشتر افزایش می‌یابد.
• جذب مشتریان وفادار: بیانیه ماموریت خوب، ارزش‌های سازمان را نشان می‌دهد و مشتریانی را جذب می‌کند که با این ارزش‌ها همسو هستند.
• تسهیل تصمیم‌گیری: در مواجهه با تصمیمات سخت، بیانیه ماموریت به عنوان یک راهنما عمل می‌کند و به شما کمک می‌کند تا تصمیم بهتری بگیرید.
• تقویت برند: بیانیه ماموریت، هویت برند سازمان را شکل می‌دهد و به شناخته شدن بهتر سازمان در بازار کمک می‌کند.

ویژگی های بیانیه ماموریت خوب چیست؟

اولین باری که کسی بیانیه ماموریت طرح کسب و کار شما را می‌خواند، باید آنقدر ساده و جذاب باشد که معنای آن به سرعت درک شود. این بیانیه، که حداکثر از یک تا سه جمله تشکیل می‌شود، باید اهداف اصلی کسب و کار شما را به طور واضح و مختصر بیان کند. درست مثل بیانیه چشم‌انداز، در نوشتن بیانیه ماموریت هم بهتر است از اصطلاحات پیچیده و جمله‌های طولانی خودداری کنید.

• ساده و قابل فهم: از کلمات ساده و روزمره استفاده کنید تا همه بتوانند به راحتی آن را درک کنند.
• جذاب و انگیزه‌بخش: با استفاده از زبان حال و عبارات قدرتمند، به بیانیه ماموریت خود جان ببخشید و دیگران را به خود جذب کنید.
• قابل اندازه‌گیری: اهدافی را در بیانیه ماموریت خود تعیین کنید که بتوان آن‌ها را اندازه‌گیری کرد و پیشرفت خود را نسبت به آن‌ها بررسی کرد.
• مرتبط با زندگی روزمره: بیانیه ماموریت شما باید نشان دهد که چگونه کسب و کار شما به زندگی مردم کمک می‌کند و چه مشکلی را حل می‌کند.
• ماندگار و الهام‌بخش: بیانیه ماموریت باید به اندازه‌ای قوی باشد که حتی با گذشت زمان و رشد کسب و کار، همچنان الهام‌بخش و مرتبط باقی بماند.
• مختصر و مفید: به طور خلاصه اصول و اهداف اصلی سازمان را بیان می‌کند.
• شامل ارزش‌ها و اصول: ارزش‌هایی مانند اخلاق، کیفیت و نوآوری را در خود جای می‌دهد.
• منعکس‌کننده فرهنگ سازمانی: فرهنگ و ارزش‌های حاکم بر سازمان را نشان می‌دهد.
• متناسب با هویت کسب و کار: با ماهیت و فعالیت‌های کسب و کار همخوانی دارد.

جدول ویژگی‌های یک بیانیه ماموریت خوب

در نهایت، بیانیه ماموریت قلب تپنده کسب و کار شماست. این بیانیه باید به گونه‌ای نوشته شود که هم برای شما و هم برای دیگران الهام‌بخش و انگیزه‌بخش باشد. با داشتن یک بیانیه ماموریت قوی، می‌توانید کسب و کار خود را به سمت موفقیت هدایت کنید.

کاربردها و مزایای ماموریت سازمان

ایجاد یک بیانیه مأموریت مؤثر، اولین گام در مسیر موفقیت کسب‌و‌کار است. یک مأموریت شفاف، زیربنای مدیریت استراتژیک است و به هدایت استراتژی‌هایی کمک می‌کند که هویت شرکت را تقویت کرده و به دستیابی به اهداف آن منجر می‌شود. در ادامه به چند کاربرد مهم بیانیه مأموریت اشاره شده است:

۱. جهت‌دهی به سازمان

بیانیه مأموریت با تعیین هدف، نقشه راهی برای اقدامات آینده ارائه می‌دهد. هر کسب‌وکاری برای حفظ رشد و ثبات خود نیازمند بیانیه مأموریت است. این بیانیه به هدایت تمامی اعضا و شرکا به سوی اهداف مشترک کمک می‌کند.

۲. همسوسازی تلاش‌ها و تمرکز سازمان

بیانیه مأموریت، نقش مهمی در هدایت تصمیمات سازمان دارد. با برجسته کردن هدف اصلی، اطمینان حاصل می‌شود که همه تصمیمات بر اساس آن گرفته می‌شوند. این بیانیه به مدیران در تصمیم‌گیری‌ها کمک کرده و از سردرگمی اعضا جلوگیری می‌کند، همچنین مبنایی برای تبادل نظر و حل چالش‌ها فراهم می‌سازد.

۳. ایجاد انگیزه و تحریک نوآوری

بیانیه مأموریت می‌تواند الهام‌بخش افراد مختلف در سازمان باشد. با شفاف‌سازی هدف، انگیزه‌ای برای تفکر خلاقانه و ایجاد ایده‌های نوین در ذهن ذینفعان ایجاد می‌کند.

۴. شکل‌دهی به فرهنگ سازمانی

بیانیه مأموریت با تعریف اهداف و ارزش‌های شرکت، به شکل‌گیری فرهنگ سازمان کمک می‌کند. این بیانیه نه‌تنها بر تصمیم‌گیری‌ها تأثیر می‌گذارد، بلکه نگرش کارکنان نسبت به شغل و سازمان را نیز شکل می‌دهد. همچنین در فرایند جذب نیرو، افراد همسو با ارزش‌های شرکت را به خود جذب می‌کند.

۵. ایجاد هماهنگی در بخش‌های مختلف سازمان

با رشد کسب‌وکار و افزایش تعداد بخش‌ها و کارکنان، بیانیه مأموریت به عنوان راهنمایی برای حفظ تمرکز و هم‌راستایی بخش‌های مختلف عمل می‌کند. این بیانیه به همه افراد کمک می‌کند تا در یک جهت و هماهنگ با یکدیگر حرکت کنند. پیش از انتشار بیانیه، حتماً نظر اعضای سازمان را جویا شوید و از دیدگاه دیگران استفاده کنید.

بیانیه چشم انداز چیست؟

چشم انداز نشان دهنده جایگاهی است که شرکت می خواهد در آینده داشته باشد. چشم‌انداز یک افق دراز مدت است. وقتی بیانیه ماموریت را می نویسید در واقع دارید نقشه‌ راه رسیدن به چشم انداز شرکت را می کشید.

– تفاوت چشم انداز و ماموریت

بیانیه ماموریت، جوهره و هویت سازمان را مشخص می کند و می گوید هدف سازمان چیست و چرا به وجود آمده است. اما بیانیه چشم انداز آینده ای را که شرکت به دنبال آن است را ترسیم می کند.

نحوه نوشتن بیانیه ماموریت سازمان

نوشتن یک بیانیه مأموریت مؤثر نیازمند شناخت دقیق از سازمان، مخاطبان و بازار است. این بیانیه باید به گونه‌ای نوشته شود که افراد مختلف از جمله کارکنان، مشتریان و سرمایه‌گذاران به‌راحتی بتوانند هدف و مسیر شرکت شما را درک کنند. یک بیانیه ماموریت عالی از زبان ساده، واضح و به یاد ماندنی استفاده می کند. باید از جملات پیچیده، طولانی و پر از اصطلاحات پرهیز شود، زیرا درک مأموریت و احساس ارتباط با آن را برای مردم سخت‌تر می‌کند.

برای نوشتن یک بیانیه مأموریت تأثیرگذار، شما و تیم‌تان باید با توجه به هدف نهایی سازمان، پرسش‌هایی کلیدی را مطرح کنید تا به تعیین مأموریت سازمان نزدیک شوید. برخی از این پرسش‌ها عبارتند از:

• ارزش‌های اصلی سازمان چیست؟
• چه کسانی مخاطبان شما هستند؟
• چه تصویری از خود می‌خواهید به نمایش بگذارید؟
• چرا مشتریان به محصولات یا خدمات شما نیاز دارند؟
• چرا سرمایه‌گذاران باید به کسب‌وکار شما توجه کنند؟
• سازمان شما چه ویژگی منحصربه‌فردی دارد؟
• محصول من چه احساسی از مشتریان را درگیر خواهد کرد؟ شادی، اطمینان، راحتی، امنیت و…

– مراحل نوشتن بیانیه مأموریت

• شناسایی محصولات یا خدمات: اولین قدم، تعریف دقیق محصولات یا خدماتی است که سازمان ارائه می‌دهد و نقشی که در زندگی مشتریان ایفا می‌کند.
• بیان ارزش‌های اصلی: ارزش‌های اساسی سازمان خود را تعریف کنید. این ارزش‌ها باید نمایانگر اصول و باورهای شما باشند و مبنای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک شما را تشکیل دهند.
• ارتباط دادن کارها با ارزش‌ها: نشان دهید که چطور فعالیت‌های سازمان شما با ارزش‌های اصلی آن هماهنگ است. این مرحله برای تقویت هویت برند و ایجاد یکپارچگی در اقدامات سازمان ضروری است.
• طوفان فکری برای ایده‌ها: با استفاده از جلسات طوفان فکری، راه‌های مختلفی برای بیان داستان سازمان پیدا کنید. این روش می‌تواند به خلق ایده‌های جدید و خلاقانه کمک کند.
• ادغام ایده‌ها و ایجاد پیش‌نویس: پس از جمع‌آوری ایده‌ها، آن‌ها را با هم ترکیب کنید تا لیستی از بیانیه‌های مأموریت بالقوه به دست آید. سپس این لیست را مرور کنید تا مناسب‌ترین بیانیه را انتخاب نمایید.
• اصلاح و نهایی کردن: بیانیه انتخاب‌شده را به بحث بگذارید و با کمک نظرات اعضای تیم آن را بازبینی و اصلاح کنید. مطمئن شوید که بیانیه نهایی به تمام پرسش‌های اصلی پاسخ داده و به‌وضوح مأموریت سازمان را بیان می‌کند.

بعد از نوشتن ماموریت سازمان، آن را در مکان کسب و کارتان نصب کنید و انتشار دهید تا همواره آن را به یاد داشته باشید و از مسیر اصلی خود خارج نشوید.

بیانیه های ماموریت باید به گونه ای نوشته شوند که تا حد امکان بی زمان و ماندگار باشند، تجدید نظر در بیانیه ماموریت با توجه به تکامل شرکت در طول زمان چیز غیرعادی نیست. یک کسب و کار به صورت دوره ای بیانیه خود را بررسی می کند تا مطمئن شود که ماموریت فعلی شرکت را در بر می گیرد.

نوشتن بیانیه چشم انداز

یک بیانیه چشم انداز خوب باید جسورانه، بلندپروازانه،الهام بخش و در عین حال با ماموریت شرکت همسو باشد. برای نوشتن چشم انداز باید ویژگی های زیر را در نظر بگیرید:

• به کجا می‌خواهید برسید؟ بیانیه چشم انداز شما باید آرمانی باشد و نشان دهد که چگونه تجارت شما در آینده رشد خواهد کرد.
• با اینکه چشم انداز باید جاه طلبانه باشد، اما نباید غیرممکن و دست نیافتنی باشد. هدفی را تعیین کنید که هم چالش برانگیز و هم عملی باشد.
• چشم انداز شما باید به اندازه کافی گسترده باشد تا تمام اهداف کلی برند شما را در برگیرد. آن را به عنوان چتری برای بیانیه ماموریت خود و اهداف شرکت در نظر بگیرید.

نمونه‌هایی از ماموریت و چشم انداز شرکت‌های بزرگ

در ادامه با گروه اقیانوس آبی همراه باشید که چند نمونه از ماموریت و چشم انداز شرکت‌های بزرگ برای درک بهتر مطلب ارائه شده است:

۱. Nike: ایجاد انگیزه برای هر ورزشکار در دنیا

شرکت نایک با مأموریت الهام‌بخش خود، هدفش را به وضوح بیان می‌کند: ارائه محصولاتی که هر فرد، صرف‌نظر از سطح ورزشی، بتواند از آن‌ها برای بهبود عملکرد خود استفاده کند. این بیانیه مأموریت کوتاه و مستقیم است و به افراد انگیزه می‌دهد.

۲. Amazon: ساختن جایی که هر چیزی که می‌توان اینترنتی خرید، در دسترس باشد

آمازون به عنوان بزرگ‌ترین پلتفرم تجارت الکترونیک، مأموریت خود را حول دسترسی آسان و همه‌جانبه به محصولات متنوع شکل داده است. این مأموریت با تأکید بر دسترسی مشتریان به هر چیزی از طریق اینترنت، تمام تلاش خود را برای تحقق این هدف نشان می‌دهد.

۳. Coca Cola: شاد کردن مردم

مأموریت کوکاکولا به سادگی بر شاد کردن مردم تمرکز دارد. این برند جهانی با نوشیدنی‌های خود به دنبال القای شادی و خوشحالی در میان مصرف‌کنندگانش است.

۴. Walmart: فراهم‌کردن امکان خرید چیزهایی که مردم پولدار می‌خرند برای مردم عادی

هدف والمارت ارائه محصولات متنوع با قیمت‌های مناسب است تا همه افراد، حتی کسانی که توان مالی کمتری دارند، بتوانند از محصولات باکیفیت بهره‌مند شوند. این بیانیه نشان‌دهنده رسالت شرکت در دموکراتیزه‌کردن خرید است.

۵. McDonald’s: تبدیل‌شدن به مکان و نحوه محبوب مردم برای غذا خوردن

مأموریت مک‌دونالد تمرکز بر راحتی و محبوبیت غذاخوری‌هایش دارد. این شرکت با ارائه غذاهای سریع و اقتصادی به دنبال تبدیل شدن به اولین انتخاب مردم برای صرف غذا است.

۶. Facebook: اتصال دنیا

انیه مأموریت فیسبوک در نهایت سادگی، به هدف اصلی خود اشاره می‌کند: ایجاد بستری برای برقراری ارتباط بین افراد در سراسر جهان. فیسبوک با ایجاد شبکه‌های اجتماعی به دنبال پیوند دادن مردم و جوامع مختلف است.

۷. Microsoft: توانمندسازی افراد و کسب‌وکارها برای بهره‌برداری از توانایی‌هایشان

مایکروسافت به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری، مأموریت خود را بر توانمندسازی افراد و سازمان‌ها برای استفاده بهتر از فناوری و رسیدن به اهدافشان بنا نهاده است.

۸. Google: سازماندهی اطلاعات جهان و قابل دسترس و مفید ساختن آن برای همه

بیانیه مأموریت گوگل به‌وضوح بر نظم بخشیدن به حجم عظیم اطلاعات موجود در جهان و دسترسی‌پذیر کردن آن برای همه افراد تأکید دارد. این مأموریت به‌خوبی محدوده وسیع خدمات این شرکت را توصیف می‌کند.

۹. LinkedIn: اتصال حرفه‌ای‌های جهان برای موفقیت بیشتر

مأموریت لینکدین بر ایجاد شبکه‌های حرفه‌ای بین افراد تمرکز دارد تا از این طریق بهره‌وری و موفقیت آن‌ها را افزایش دهد. این بیانیه به‌خوبی اهمیت ارتباطات حرفه‌ای در دنیای کسب‌وکار را نشان می‌دهد.

۱۰. Tesla: تسریع ظهور حمل‌ونقل پایدار از طریق عرضه خودروهای برقی

تسلا به دنبال تغییرات اساسی در صنعت حمل‌ونقل با ارائه خودروهای برقی است. مأموریت این شرکت بر سرعت‌بخشیدن به حرکت جهانی به سوی حمل‌ونقل پایدار تأکید دارد و حسی از فوریت و امید به آینده را منتقل می‌کند.

۱۱. Disney: سرگرم‌کردن، اطلاع‌رسانی و الهام‌بخشی به مردم سراسر جهان از طریق داستان‌سرایی بی‌نظیر و فناوری نوآورانه

مأموریت دیزنی بر ایجاد تجربه‌های ماندگار و الهام‌بخش از طریق داستان‌های جذاب و استفاده از فناوری‌های پیشرفته تأکید دارد. این شرکت با قدرت خلاقیت و نوآوری خود، تبدیل به یکی از پیشروهای صنعت سرگرمی در جهان شده است.

۱۲. MOMA (موزه هنر مدرن): اتصال مردم جهان به هنر زمان ما

بیانیه مأموریت موزه هنر مدرن، هدف خود را در زمینه فرهنگ و هنر روشن می‌سازد. این موزه به دنبال ایجاد ارتباط بین مردم و هنر معاصر است و با این بیانیه به جذب مخاطبانی علاقه‌مند به هنرهای نوین می‌پردازد.

۱۳. پزشکان بدون مرز: ارائه کمک‌های پزشکی بی‌طرفانه به قربانیان جنگ، بیماری و بلایای طبیعی بدون توجه به نژاد، مذهب یا وابستگی سیاسی

مأموریت پزشکان بدون مرز با تأکید بر ارائه خدمات پزشکی به نیازمندان در شرایط بحرانی، به جذابیت عاطفی و انسانی بالایی دست پیدا کرده و مردم را به حمایت از این حرکت جهانی دعوت می‌کند.

همانطور که می بینید تمام این ماموریت ها پایانی ندارند و معنوی هستند، اشاره ای به منافع سازمان ندارند و اگر مشتری آن را بخواند به خرید ترغیب می شود. هم چنین برای مدیر و پرسنل آن کسب و کار نیز انگیزاننده است.

نتیجه گیری

قبل از شروع یک کسب و کار باید تمام اهداف و مسیر هایی که قرار است طی کنید را مشخص کنید. با مشخص کردن این مسیر کمتر با موانع مواجه شده و سریع تر از دیگر رقبا به موفقیت خواهید رسید. نوشتن ماموریت و چشم انداز یک امر ضروری برای هر کسب و کار و حرکت بر اساس استراتژی است. حتی اگر در میانه راه باشید!

سوالات متداول