منابع انسانی در هر کسب و کار جزو ارزشمندترین دارایی های آن هستند و میتوانند موجب پیشرفت و یا سقوط سازمان شوند. به فرآیندی که طی آن کارفرمایان به جستجوی نیروی کار ماهر برای جذب هستند، کارمندیابی گفته می شود.
مدیریت منابع انسانی یک سازمان، زمانی قادر به انجام وظایف خود است که بتواند کارمندیابی را به بهترین نحو ممکن انجام دهد. قطعا در میان این همه متقاضی کار، که هر کدام در زمینه ای مهارت و تخصص دارند، پیدا کردن پرسنل موثر و ماهر کار ساده ای نیست.
در فرایند کارمندیابی استراتژی های مخصوصی وجود دارد که به مدیریت در خصوص جذب نیروی مناسب کمک بسیار زیادی می کند. در این مطلب با گروه اقیانوس آبی همراه باشید تا با اهداف کارمندیابی، استراتژی کارمندیابی، کانال های کارمندیابی، تفاوت جذب و استخدام و بهترین روش کارمندیابی آشنا شوید.
کارمندیابی چیست؟
کارمند یابی به معنای جستجو و انتخاب کارمند برای یک سازمان است. این فرآیند ممکن است توسط شرکتی که نیاز به پرسنل جدید دارد، یا توسط یک شرکت کارمندیابی انجام شود.
در فرآیند کارمندیابی، ابتدا سازمان نیازهای خود را برای پست شغلی مورد نظر تعریف می کند و سپس به دنبال یافتن فردی با مهارت ها، تجربه و ویژگی های مورد نیاز می گردد. این فرد می تواند بر اساس چندین معیار انتخاب شود، از جمله مهارت های تخصصی، تجربه کاری، شخصیت و مهارت های ارتباطی و اجتماعی.
تفاوت کارمندیابی و استخدام چیست؟
برای رسیدن به مرحله استخدام نیرو مراحل متعددی طی می شود تا متقاضیان را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. به این فرآیند و مراحل پیش از استخدام کارمندیابی گفته می شود.
در صورتی که مراجعه کنندگان به خوبی از این مراحل گذر کند، استخدام شده و حقوق برای شان تعریف می شود. استخدام به معنای پذیرش فردی برای کار در یک شرکت است.
15 مرحله اصلی در فرایند کارمندیابی
در ادامه این مطلب از مجله اقیانوس آبی مراحل اساسی که در فرآیند کارمندیابی وجود دارد به شرح زیر آورده شده است:
- شناسایی نیاز به استخدام
- تدوین برنامه و استراتژی جذب
- نوشتن توضیحات شغلی
- تبلیغات شغلی
- جذب کاندیداها
- بررسی درخواست‌ها
- مصاحبه تلفنی/غربال‌گری اولیه
- مصاحبه حضوری
- ارزیابی کاندیداها
- ارتباط با کارفرمای قبلی فرد
- تصمیم‌گیری
- بررسی سابقه متقاضی
- پیشنهاد شغلی
- استخدام کارمند
- ورود به سازمان و شروع آموزش
اهداف کارمندیابی
هر کارفرما برای رسیدن به اهداف خاصی اقدام به جذب کارمند و نیرو می کنند. هدف اولیه کارمندیابی برای هر شرکتی، استخدام واجد شرایط ترین متقاضیان است.
سایر اهداف کارمند یابی شامل گردآوری مجموعه‌ای از متقاضیان با‌استعداد، برقراری ارتباط بین کارفرمایان و کارمندان و کمک به کاهش این احتمال که متقاضیان کار پس از جذب و انتخاب شدن، سازمان را پس از مدت کوتاهی ترک کنند هستند.
اگر برای پیدا کردن پرسنل مناسب دچار مشکل هستید، دوره زیر می تواند به شما کمک زیادی بکند. صفر تا 100 جذب و انتخاب و استخدام را در دوره زیر که حاصل سال ها تجربه در کارمندیابی ما است، یاد می گیرید:
موقعیت تخمینی در کارمندیابی
موقعیت تخمینی در کارمندیابی یکی از مراحل مهم است. منظور از موقعیت تخمینی محاسبه و رسیدن به یک عدد خاص نیست، بلکه هدف تشریح و توزیع یک موقعیت و یا فرایند خاص است.
پیش از اقدام به استخدام و جذب نیرو و یا اعلام فراخوان جهت جذب نیرو، بایستی تمام این پروسه از پیش مورد بررسی قرار بگیرند و به چند سوال پاسخ قطعی داده شود:
- هدف ما از جذب نیرو و استخدام چیست؟
- به چه مهارت هایی نیاز داریم؟
- نیروی متخصص مدنظر ما در چه شاخه ای تحصیل کرده و مدرک تحصیلی او چه باید باشد؟
- آیا رده سنی در این استخدام تاثیرگذار است؟
- آیا با بهره‌مندی از فراخوان استخدام قادر به جذب نیرو خواهیم بود؟
- برای جذب نیرو و استخدام چقدر زمان باید اختصاص داده شود؟
- از چه کسانی برای مصاحبه طراحی سوال و ارزیابی متقاضیان استفاده کنیم؟
- آیا صرف وقت برای مصاحبه با متقاضیان هزینه‌بر خواهد بود؟
- کدام یک از روش های استخدام و جذب موثرتر خواهد بود؟
- و …
سوالات مختلفی که در موقعیت تخمینی در کارمندیابی وجود دارند به شما کمک می کند تا پروسه استخدام و جذب نیرو از پیش مورد بررسی قرار بگیرد و تمام معایب و مزایای آن مشخص شود. البته این امکان وجود دارد که در همین مرحله پروسه استخدام متوقف شود، زیرا ممکن است با سودآوری همراه نباشد.
انواع کارمندیابی
دو نوع کارمندیابی وجود دارد: داخلی و خارجی.
- کارمندیابی داخلی، نگاه کردن به شبکه داخلی سازمان به عنوان منبعی از نامزدهای بالقوه: می توانید از کارمندان فعلی درخواست کنید تا افراد حرفه ای و قابل اعتماد را به شما معرفی کنند یا یکی از کارمندان خود را از لحاظ سِمت شغلی را ارتقا دهید. اگر بیش از یک شعبه دارید، انتقال یک پرسنل را از یک شعبه به شعبه دیگر را هم در نظر بگیرید.
- کارمندیابی خارجی: که می‌تواند شامل استراتژی‌های مختلفی باشد، مانند تبلیغات در سایت های کاریابی، اطلاعیه در وب‌سایت شرکت و رسانه‌های اجتماعی، ارتباط با مؤسسات آموزشیو … . اکثر کارفرمایان انجام ترکیبی از این استراتژی های جذب را مفید می دانند.
بهترین روش های کارمندیابی
کارمندیابی یکی از مهمترین فعالیت‌هایی است که برای یک سازمان انجام می‌شود. برای پیدا کردن بهترین پرسنل از کانال های کارمندیابی استفاده کنید:
- تبلیغات: در وب‌سایت‌ها، روزنامه‌ها و مجلات تخصصی، شبکه‌های اجتماعی(مثل لینکدین) و … آگهی جذب نیرو بدهید. البته توجه کنید باید در جایی آگهی بدهید که افراد مورد نظر شما حضور دارند.
- وب‌سایت‌های کاریابی: وب‌سایت‌های کاریابی یکی دیگر از بهترین روش‌های کارمندیابی محسوب می‌شوند. سایت هایی مثل jobinja, jobvision, e-estekhdam می توانند منابع خوبی برای جستجوی کارمند جدید باشند.
- جستجو در داخل سازمان: در بعضی موارد، بهترین کارکنان برای یک شغل خاص در داخل سازمان است. برخی از افراد قابلیت این را دارند که دوشغله باشند. هم چنین می توانید از کارمندان خود درخواست کنید که اگر فردی را می شناسند معرفی کنند.
- مراجعه به دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی: با حضور در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، می‌توانید با دانشجویان و فارغ التحصیلان جدید آشنا شوید و با آنها صحبت کنید.
- روش‌های آنلاین: با ایجاد صفحه استخدامی در وب‌سایت شرکت، شبکه‌های اجتماعی، و پورتال‌های استخدامی، می‌توانید کارمندان مناسبی را به دست آورید.
- معرفی آشنایان: با استفاده از شبکه ارتباطات خود می‌توانید کارمندان جدید را جذب کنید. شما می‌توانید از شبکه ارتباطی خود، شامل دوستان، خانواده و همکاران استفاده کنید تا افرادی که مورد تاییدشان هستند را برای مصاحبه به شما معرفی کنند.
سایر کانال های کارمندیابی عبارتند از:
- معرفی از طریق کارمندان
- نمایشگاه های کار
- بانک رزومه ها
- کلاس های آموزش کسب و کار
- کنفرانس ها
نکات مهم در استراتژی کارمندیابی
استراتژی و دستورالعمل برای هر کاری لازم است، چه برسد به کارمندیابی که کار آسانی نبوده و بایستی به موارد متعددی توجه داشت. منظور از استراتژی کارمندیابی یک سری اصول خاص و در عین حال اثربخش است که با بهره مندی از آنها می توان نیروی کار متخصص را جذب کرد:
- هنگام کارمندیابی تمام پیش داوری های خود را کنار بگذارید و به مراجعه کنندگان جهت معرفی خود و مهارت هایشان فرصت بدهید.
- پیش از هرگونه آگهی جهت استخدام مشخص کنید که دقیقا دنبال چه نوع نیروی کاری هستید و از پذیرش افرادی که شرایط مغایر دارند خودداری کنید.
- تمام اهداف خود را بر روی میزان حقوق دریافتی متمرکز نکنید. در بسیاری از موارد افرادحقوق کمی پیشنهاد می کنند، اما تخصص کافی هم ندارند. توجه به مهارت و حقوق به یک اندازه در کارمندیابی اهمیت دارد.
- آزمون ساده ای طراحی کنید تا با استفاده از آن تخصص و مهارت های مراجعه کنندگان را محک بزنید.
- اعتماد به نفس، آداب معاشرت، پوشش، طرز برخورد و تمام ویژگی های ظاهری افراد را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید.
- امکان دارد رزومه ارسالی توسط مراجعه کنندگان صحت کافی نداشته باشد. از این رو لازم است با آنها مصاحبه کنید و مهارتشان را بسنجید. برای اینکه بدانید در مصاحبه استخدامی دقیقا چه سوالاتی بپرسید حتما مطلب زیر را بخوانید:
بیشتر بخوانید: سوالات مصاحبه استخدامی
استراتژی کارمندیابی مانند یک صافی عمل می کند که بسیاری از مراجعه کنندگان وارد آن می‌شوند. با استراتژی جذب منابع انسانی شما در میان صدها نفر بهترین نیروی کار را جذب و در نهایت استخدام می کنید.
کلام آخر
استخدام و جذب نیرو کار آسانی نیست و همت بلند واحد مدیریت منابع انسانی را می طلبد.قرار است فردی متخصص و ماهر برای انجام فعالیت خاصی وارد مجموعه شما شود، اما این که چگونه در میان صدها متقاضی او را پیدا کنید مشکل خواهد بود. این فرآیند به عنوان کارمندیابی شناخته می‌شود و مباحث پیرامون آن متعدد و گوناگون است.
منبع: smartrecruiters
سوالات متداول
1. تفاوت کارمندیابی و استخدام چیست؟
برای رسیدن به مرحله استخدام نیرو مراحل متعددی طی می شود تا متقاضیان را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد. به این فرآیند و مراحل پیش از استخدام کارمندیابی گفته می شود. در صورتی که مراجعه کنندگان به خوبی از این مراحل گذر کند، استخدام شده و حقوق برای شان تعریف می شود.
2. مشکلات کارمندیابی در ایران چیست؟
متاسفانه امروزه در فرایند جذب و استخدام منابع انسانی از رشوه، رانت، پارتی بازی و رابطه های متعدد استفاده می شود. این امر باعث شده تا شایسته سالاری یک فاکتور بی اهمیت و بی ارزش شناخته شود و نالایق ها به جای افراد متخصص استخدام شوند . یکی از عوامل موثر و فوق العاده با اهمیتی که در حال حاضر استخدام را با بحران مواجه کرده است ،
3. معایب تامین نیرو از داخل سازمان چیست؟
اگر از داخل سازمان کارمندیابی انجام دهید، کارکنان روابط خوبی با هم دارند و از قبل هماهنگ هستند. همچنین نباید برای فراخوان، مصاحبه و استخدام هزینه کنید. اما معابی هم در تامین نیرو از داخل سازمان وجود دارد:
1. به وجود آمدن محیطی که کمتر انتقادی است و نوآوری کم می شود.
2. ممکن است سازمانتان تبدیل به یک مجموعه راکد و بدون انعطاف شود.
3. باید از تعهد طولانی مدت کارمند خود مطمئن باشید.
4. اگر کارمندانتان با هم تنش داشته باشند، انتخاب یک نفر برای پست بالاتر باعث ایجاد تنش بیشتری خواهد شد.
یکی از روش های دیگه کارمندیابی شرکت‌های رقیب هستن. اگر بتونیم افراد مناسب رو شناسایی کنیم، با ارائه‌ی شرایط بهتر به آنها می تونیم هم هزینه آموزش و هم هزینه کارمندیابی رو کم کنیم.
سلام. بله یکی از روش های پیدا کردن نیروی خوب همینه. ولی خب خیلی روش شریف و درستی نیست. مگر انکه نیروی اون شرکت خودش به خواست خودش از سازمان رقیب بیرون آمده و به شما مراجعه کرده باشد
سلام. یکی از روش هاتون رو نوشتین کارمندیابی از داخل سازمان. من اصلا نتیجه خوبی از این کار نگرفتم. کارمندانی که ترفیع نگرفتن، دچار مشکلات اخلاقی می شن و دعوا و کشمکش برای ترفیع زیاد میشه. من ترجیحم اینه که از بیرون یکی رو استخدام کنم
سلام. درسته که کارمندیابی از داخل سازمان ممکنه معایبی داشته باشه، ولی مزایایی هم داره: مثلا در کارمندان انگیزه ایجاد میکنه و متوجه میشن شانس بشتری نسبت به افراد خارج از شرکت برای ترفیع دارند و در نتیجه وفادارتر میشن.
هم چنین فرصتی برای پیشرفت کارمندان فراهم میشه و به بهبود عملکرد و رقابت سالم اونها کمک میکنه.
البته باید با توجه به فرهنگ سازمانی و وروحیه کارمندانتون از این روش استفاده کنین
یکی از مشکلات رایج و اصلی در کارمند یابی همون پارتی بازی هستش که خیلیا براشون اتفاق افتاده که زحمت هاشون نادیده گرفته شده و…
بنظرم بهتره یه مقاله برای کم یا حل کردن این مشکل اساسی ارائه بدید🙏🏻
جلوگیری از پارتی بازی در کارمندیابی و استخدام کارمندان امری مهم و حیاتی است که باید با رعایت قوانین و مقررات دقیقی جلوی اون گرفته بشه. مثلا:
1- ارتقاء سطح شفافیت: یکی از مهمترین راه‌های جلوگیری از پارتی بازی، افزایش سطح شفافیت در اعلام شغل، تعیین معیارهای استخدام و نحوه انتخاب کارمندان است.
2- بررسی دقیق مدارک و رزومه‌ها
3- استفاده از روش‌های منصفانه در انتخاب کارمندان
4- تدوین قوانین و مقررات دقیق: برای جلوگیری از پارتی بازی در استخدام کارمندان، باید قوانین و مقررات دقیقی تدوین و اعمال شود تا کارفرماها و کارمندان متخلف از پیامدهای آن آگاه باشند.
5- رعایت حقوق کارمندان
6- در صورت لزوم می‌توانید به سازمان کار و امور اجتماعی مراجعه کرده و شکایت کنید
واقعا طبق نتایج و تجربه هام استخدام و انتخاب نیرو یا کارمند خیلی خیلی کار سختیه و روی آینده کسب و کار می‌تونه ۹۵ درصد تاثیر بزاره
بنظرم این مقاله محتواهای خیلی خوب و نکات عالی راجب این موضوع ارائه داده بود،از تیم اقیانوس آبی ممنونم بابت مقاله های عالیشون
میشه کتابی کلی راجب انتخاب و استخدام نیرو که همه نکات رو گفته باشه بهم معرفی کنید
سلام. برای استخدام نیرو ابتدا باید رفتارشناسی بدانید که با کتاب رفتار هوشمندانه با مدل جهانی DISC به راحتی میتونین مدل رفتاری افراد و اینکه در کل به درد سازمان و شغل خاصی میخورند یا نه را بفهمید. کتاب استخدام برایان تریسی رو هم حتما مطالعه کنید.
اگر دوره گزینش طلایی رو تهیه کنید، تمام نکات مربوط به استخدام توضیح داده شده.