11 مثال استراتژی اقیانوس آبی و اجرای آن در صنایع مختلف

شاید شما هم نام استراتژی اقیانوس آبی را شنیده باشید و به دنبال مثال استراتژی اقیانوس آبی در کسب و کارهای مختلف باشید. هدف استراتژی اقیانوس آبی، ایجاد کسب‌وکار در عرصه‌ای است که قبلاً وجود نداشته و از این طریق شرایطی آرام و بی‌تلاطم را پیش‌روی کسب‌وکار نو می‌گذارد.

اهمیت این استراتژی انقدر بالا است که تمام صنایع بزرگ و معروف دنیا همواه از آن استفاده می کنند و در این مطلب به بیش از 10 مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنایع فعال اشاره می کنیم.

کسب و کارهایی که در اقیانوس آبی کار می کنند، نسبت به صنایعی که رقبا با یکدیگر مستقیما در رقابت هستند سودآوری بیشتری دارند. اقیانوس آبی ایجاد تقاضایی است که وجود ندارد، اما نیاز به آن شدیدا احساس می شود. در این نوع از بازار است که شما رهبر و پیشرو خواهید بود، زیرا هنوز رقیبی ندارید! در این مقاله از شرکت اقیانوس آبی به طور خاص به توضیح مثال استراتژی اقیانوس آبی به صورت اجرایی در شرکت های مختلف می پردازیم.

می توانید با کلیک بر روی تصویر زیر کتاب استراتژی اقیانوس آبی را خریداری کرده و خلاصه آن را نیز به صورت رایگان دانلود کنید.

مثال استراتژی اقیانوس آبی در کسب و کارها

چالش مهمی که شرکت‌ها در اقیانوس آبی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند این است که بتوانند بازارهای دست نخورده را پیدا کنند. یعنی زمانی که شرکت‌ها مشغول رقابت بر سر قیمت هستند، بهترین گزینه تمرکز روی بالا بردن کیفیت است.

در واقع با تمرکز بر بالا بردن کیفیت، استراتژی کسب و کار خود را در یک اقیانوس آبی شکل می‌دهند که در ادامه می‌تواند منجر به این شود تا یک برند برجسته یا یک محصول خاص درست کنند. در 11 مثال استراتژی اقیانوس آبی Blue ocean strategy example این موارد را می بینید:

1. مثال برای استراتژی اقیانوس آبی در صنعت کالای پزشکی

شرکت نوو نوردیسک (Novo Nordisk) پس از ارزیابی صنعت انسولین برای بیماران دیابتی دریافت که گروه خریداران انسولین بیشتر پزشکان هستند و درخواست اکثریت آنان انسولین خالص‌تر است. این شرکت با طراحی نووپن (Novopen)، به‌جای تزریق سرنگ توانست عملیات تزریق انسولین را از پزشک به بیمار انتقال دهد. این مثال استراتژی اقیانوس آبی انتقال علاوه بر تغییر زنجیره خریداران، ارزش قابل‌ملاحظه‌ای را برای مشتریان پدید آورد.

2. مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت سینما

سینما در اروپا رو به افول بود. مردم دیگر سینما نمی رفتند. سینماها در مرکز شهر بودند. ترافیک، سخت بودن پیدا کردن پارکینگ، افزایش کیفیت سریال های تلویزیونی و تلویزیون های کابلی و … باعث شده بود که مردم سینمای خانگی (دیدن فیلم در خانه) را به سینما رفتن ترجیح دهند.

در چنین فضایی سینماهای موجود با یکدیگر رقابت سنگینی داشتند و این باعث شده بود در آن زمان دیگر صنعت سینما سودآور نباشد. در این بین گروهی مجدد در صنعت سینما سرمایه گذاری کردند که باعث حیرت همه شد. آن ها در حومه شهر یک مجتمع بزرگ تاسیس کردند (کاهش هزینه زمین) به همراه پارکینگ (که منجر به یک درآمد جانبی شد).

به جای یک سالن، چند سالن قرار دادند (هر کدام از اعضای خانواده فیلم خودش را انتخاب کند)، همراه با فود کورت (فضاهای چندرستورانه) و مرکز نگهداری بچه ها و همچنین فروشگاه های محصولات فرهنگی دیگر مانند کتاب، موسیقی و … (درآمد جانبی).

چرا این مجتمع در این مثال استراتژی اقیانوس آبی بسیار سودآور شد؟ چون از اقیانوس قرمز به سمت اقیانوس آبی رفت. اقیانوس قرمز جایی است که همه شبیه به هم هستند، محصولات و خدمات شبیه به هم ارائه می کنند، معمولا درگیر جنگ قیمتی یا کیفیتی هستند و رقابت سختی دارند که منجر به خون و خون ریزی می شود. در اقیانوس قرمز همه روی مشتری و بازار فعلی متمرکز هستند.

اما در اقیانوس آبی داستان کاملا متفاوت است. ما به جای تمرکز بر مشتریان موجود بر نامشتریان تمرکز می کنیم! به جای ارایه محصولات مشابه رقبا، محصولی کاملا متفاوت ارایه می کنیم و اصلا خودمان را درگیر رقابت با دیگران نمی کنیم. به همین خاطر در اقیانوسی هستیم که از خون ریزی ناشی از رقابت خبری نیست.

بیشتر بخوانید: راهنمای راه اندازی کسب و کار از 0 تا 100

3. مثال استراتژی اقیانوس آبی در شرکت Canon

برند کانن (Canon) که دستگاه‌های کپی متفاوتی را روانه بازار کرد، یکی از شرکت‌‌هایی است که نشان می‌دهد به خوبی از استراتژی اقیانوس آبی استفاده کرده است. در آن زمان بیشتر شرکت‌ها به دستگاه‌های مقاوم، سریع، کوچک و با حداقل نگهداری نیاز داشتند. به همین دلیل این برند در سال ۱۹۸۶ میلادی، بازار هدف تولیدکنندگان دستگاه‌های کپی سنتی و قدیمی را هدف قرار داد.

چالش این شرکت ژاپنی در این حوزه، با تغییر بازار هدف مشتریانش از خریداران شرکتی به دیگر افرادی که ممکن است به دستگاه‌های کوچک‌تر کپی نیاز داشته باشند، تغییر کرد که نشان می‌دهد به بازار دست نخورده‌ای ورود پیدا کرد. دستگاه‌های جدید کانن، راحت و قابل استفاده در بیشتر فضاهایی بود که افراد به کپی یا پرینت گرفتن نیاز داشتند. آنها با این تغییر، تمرکزشان را بر افرادی گذاشتند که مشتریان بالقوه این دستگاه‌ها بودند.

4. نمونه استراتژی اقیانوس آبی در وب سایت Amazon

ویژگی «Mayday» در آمازون، نمونه‌ای از اجرای موفق استراتژی اقیانوس آبی است. این ویژگی به کاربران تبلت در زمینه‌های مختلف و در کوتاه‌ترین زمان ممکن، پشتیبانی ۲۴ ساعته ارائه می‌دهد. Amazon فاکتورهایی را که در صنعت باب شده بودند کنار زد و در پشتیبانی مشتری به‌جای پیغام نوشتاری یا صوتی، از ویدئوی دوطرفه استفاده کرد.

به این ترتیب ارتباطات ساده‌تر و سریع‌تر شد. در این مثال استراتژی اقیانوس آبی آمازون این ویژگی را به‌صورت دکمه‌ای در زیر تمام صفحات کتاب الکترونیکی‌اش قرار داد.

5. مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت سیرک و سرگرمی

سیرک کانادایی آفتاب در دهه ۱۹۸۰ با تغییر مدل تجارت خود، منجر به تغییر بزرگی در صنعت سیرک شد. نگرانی‌ها و فشار از سوی گروه‌های مدافع حقوق حیوانات و افزایش آگاهی مشتریان در مورد پیامدهای سیرک‌های متعارف، موجب ایجاد مشکل در صنعت سیرک شده بود.

با ‌این‌حال، این شرکت سیرک کانادایی به‌دنبال استراتژی اقیانوس آبی بود که در آن حیوانات را جایگزین کند، اهمیت ستاره‌های فردی را کاهش دهد و مدل تجارت کاملاً جدیدی را بر اساس ترکیبی از موسیقی، رقص و نمایش‌های ورزشی به‌وجود بیاورد.‌ به‌عبارت دیگر، این بدان معنی است که به جای بهینه‌سازی استراتژی‌های موجود، این شرکت سیرک کانادایی به‌طور‌کلی استراتژی کاملاً تازه‌ای را برای ایجاد یک بازار جدید به وجود آورد.

6. مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت هواپیمایی

در سال ۱۹۹۲ درصنعت هواپیمایی ایالت متحده آمریکا، شرکت‌ها جمعاً ۲ میلیارد دلار ضرر دادند. در این سال سه شرکت معروف مشمول قانون ورشکستی شده و دیگران در صف الحاق به آن‌ها قرار گرفتند. در این شرایط یک شرکت همچنان سودآور و در حال رشد بود. از ۳۴ شرکتی که پس از سال ۱۹۷۸ وارد این صنعت هواپیمایی شدند، ۳۲ شرکت ورشکسته شدند؛ اما شرکت ساوت وست (South West) رکورد ۳۴ سال سودآوری پی‌درپی را از آن خودکرد.

نوع دیگری از مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت هواپیمایی شرکت نت جتز (Net Jets) است که هم‌اکنون دارای بیش از ۵۰۰ هواپیما، کسب‌وکاری چند میلیارد دلاری و سالانه بیش از ۳۰% رشد درآمد است. آنچه نت جتز ارائه می‌دهد فروش مالکیت یک‌ششم از هر یک از جت‌های خود است. با این کار خریدن یک جت شخصی برای بسیاری مقدور می شود. این مدل کسب‌وکار منجر به ارائه ارزش‌هایی نظیر سفر نقطه‌به‌نقطه، کم دردسر و با زمان بسیار کوتاه می‌شود.

به یاد بیاورید که گروه های قبلی فعال در این صنعت یا یک جت را تماماً می‌فروختند، که خریداران باید علاوه بر پرداخت هزینه بالای جت، هزینه نگهداری و تعمیرات را هم می‌پذیرفتند، یا مسافرین تجاری مجبور بودند با هواپیماهای معمولی به همراه سایرین و با مسیرهای مشخص و زمان‌های غیرقابل انعطاف پرواز کنند.

بیشتر بخوانید: بوم استراتژی اقیانوس آبی

7. مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت قهوه

مثال رایج دیگری که برای استراتژی اقیانوس آبی وجود دارد، استارباکس است. مردم همیشه قهوه خود را از مغازه‌ها خریداری می‌کردند و آن را در مسیر خانه یا محل کار خود میل می‌کردند. استارباکس از اقیانوس قرمز که رقیبان زیادی در آن حضور داشتند، خارج شد و یک اقیانوس آبی برای خود ایجاد کرد.

این مجموعه، فضای آرام و دلنشینی را برای مشتریان ایجاد کرد تا بتوانند در همان محلی که قهوه خود را خریداری می‌کنند آن را میل کنند. این موضوع باعث تمایز استارباکس با رقیبان خود شد و مشتریان زیادی را برای آن ایجاد کرد.

8. نمونه اجرای استراتژی اقیانوس آبی در صنعت خودرو

شرکت‌های مرسدس بنز، بی ام دابلیو و جگوار گروه خودروهای لوکس را در صنعت خودرو تشکیل می‌دهند. ویژگی این گروه‌ها آن است که به‌شدت در گروه خود سرگرم رقابت هستند و به بیرون از این گروه توجه خاصی نمی‌کنند. به‌طور مثال شرکت بی ام دابلیو هیچ‌وقت به فعالیت‌های خودروهای اقتصادی تویوتا توجه ویژه‌ای ندارد و واکنش خاصی بروز نمی‌دهد.

یک مثال بارز از استراتژی اقیانوس آبی در صنعت خودروسازی، برند خودروی لکسوس بود که توسط تویوتا ایجاد شد و بسیاری از معادلات در صنایع خودرو را دستخوش تغییر کرد. این شرکت با ترکیب کیفیت گروه خودروهای لوکس و قیمت گروه خودروهای میان رده، اقدام به تولید این سری از مدل‌ها نمود.

9. مثال استراتژی اقیانوس آبی در صنعت ساعت

در صنایع فعلی یا رقابت بر سر احساسات است که شرکت‌ها افزونه‌های متعددی ارائه می‌کنند بدون آن که کارکرد محصول را در چرخه عمر محصول بهبود ببخشند و یا بر شاخص‌های عملکردی مانند قیمت، کارکرد، خدمت و … تمرکز دارند.

اولی موجب جذابیت احساسی و دومی موجب جذابیت منطقی خواهد شد. به‌طور مثال شرکت سواچ بعد از آنکه بازار خود را در هجوم شرکت‌های ریز و درشت چینی دید، به‌سرعت با تغییر از کارکرد به احساس، محصول خود را به‌عنوان یک محصول لوکس متأثر از مد و زیبایی‌شناختی معرفی کرد.

10. نمونه استراتژی اقیانوس آبی در صنعت موسیقی

شرکت اپل با مدیریت استیو جابز روند سیل ارسال فایل‌های موسیقی به‌طور غیرقانونی را مشاهده کرد و با راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی آیتونز با ارائه آهنگ‌های مختلف، باکیفیت بالا و قیمت استراتژیک ۹۹ سنت، اقیانوس آبی وسیعی را برای خود ایجاد کرد. آی‌تیونز با ورود به بازار، مشکل صنعت ضبط را در رساندن موسیقی به دست مشتری به طور غیرمستقیم حل کرد.

تا قبل از آی‌تیونز مردم باید برای خرید هر آلبوم جدید به فروشگاه‌های عرضه محصولات چندرسانه‌ای مراجعه می‌کردند و علاوه بر این امکان، خرید تک آهنگ از هر آلبوم میسر نبود. اپل با معرفی آی‌تیونز بستری را فراهم کرد که علاوه بر قابلیت سازمان‌دهی، امکان خرید تک آهنگ را با قیمت بسیار اندک به علاقه‌مندان بدهد.

استراتژی اقیانوس آبی آی‌تیونز، یک سطح کاملاً جدید از فروش موسیقی ایجاد کرد که همزمان برای هنرمندان سودآوری و برای مخاطبان سهولت دسترسی را در پی داشت. آی‌تونز سال‌ها است که در این بازار قرار دارد و به طور گسترده‌ای محرک رشد در صنعت موسیقی دیجیتال است.

11. مثال استراتژی اقیانوس آبی در ایران

دیجی کالا توسط دو برادر به نامهای سعید و حمید محمدی تاسیس شد. ایده تجاری دیجی کالا حاصل یک تجربه ناخوشایند از خرید سنتی و یک تجربه خوشایند به خاطر اطلاعاتی که از طریق اینترنت کسب کرده بودند در ذهنشان جرقه زد.

آن‌ها می خواستند چیزی به وجود بیاورند که همزمان، هم به بالا رفتن سطح اطلاعات مخاطب‌ خود کمک کند تا بتواند مانند یک متخصص، کالاها را بررسی کند، هم یک فروشگاه معتبر باشد تا مشتری بتواند به شیوه درست، اصولی و امروزی خرید خود را انجام دهد.

در زمانی که همه به صورت سنتی و حضوری خرید می کردند و به خریدهای اینترنتی هیچ اعتمادی نداشتند، دیجی کالا توانست اعتماد همه را جلب کند و به بزرگترین فروشگاه اینترنتی ایران تبدیل شود. شعار این مجموعه بررسی، انتخاب و خرید کالا است. در این حوزه کافه بازار و آپارات در رتبه های بعدی در زمینه اجرای استراتژی اقیانوس آبی قرار دارند.

نتیجه گیری

انواع مثال استراتژی اقیانوس آبی که در بالا توضیح داده شد، به‌وضوح نشان می‌دهند که این شرکت ها سعی نکردند تا در رقابت شرکت کنند، بلکه به‌جای آن یک بازار کاملاً جدید برای خود ایجاد کردند. به‌طور‌ خلاصه، ماهیت استراتژی کسب و کار در اقیانوس آبی به ایجاد ارزش می‌پردازد و آن را با ایجاد رویکرد تغییر در رقابت به مرحله بعدی می‌برد.

در‌ نتیجه، هنگامی‌که یک شرکت به اصول اقیانوس آبی عمل کند، معمولاً به‌جای رکود در بازارهای موجود، بازارهای جدیدی را ایجاد می‌کند که در آن نیازی به رقابت نیست.