در هر کسب و کاری سیستم سازی باید در بخش های مختلفی از آن انجام شود. اما یکی از مهم ترین بخش هایی که در هر کسب و کاری باید سیستم سازی شود بخش استخدام و اخراج کارمندان است. سیستم سازی استخدام و اخراج در کسب و کار ها باعث می شود تا در زمان افراد زیادی صرفه جویی شد و بتوان برای آن سمت در کسب و کار فرد مناسبی را پیدا کرده، عادلانه رفتار کنند، راحت تر کنترل کنند و همچنین بتوانند به صورت اصولی اخراج کنند.
سیستم سازی استخدام
آیا فرآیند استخدام کارمندان در سازمان شما شفاف شده است؟ اگر بخش استخدام خود را سیستمی کنید، موارد زیر مشخص می شوند:

بسیاری از مدیران برای استخدام کارکنان خود زمان زیادی صرف می کنند که بسیار اشتباه است، چون یک مدیر نباید وارد بحث استخدام شود. اگر می خواهید افرادی که شایسته آن جایگاه شغلی هستند به سمت شما بیایند، باید روال استخدام از قبل مشخص شده و فرد دیگری آن ها را قبل از مصاحبه با مدیر ببیند و فیلتر کند. خیلی از مدیران هستند که هیچ ساختار و سیستمی برای مصاحبه ندارند و بعد از مدتی مدیر وارد چالش می شود و از نیروهایی که دارد راضی نیست.
پس برای استخدام اصولی باید فرآیندهایی مانند محل فراخوان دادن، ویژگی های فردی که استخدام می شود، شرح وظایف، میزان حقوق و مزایا، قرارداد و بندهایی که می خواهیم برای آن پست اضافه کنیم، مصاحبه کننده، تعداد مصاحبه ها و نوع سوالات مشخص شوند.
بیشتر بخوانید: در جلسه استخدام چطور از متقاضی سوال بپرسیم؟
چک لیست سیستم سازی استخدام کارمند مناسب

استخدام کارمند مناسب فرایند چالش برانگیزی است.اگر در استخدام یک کارمند اشتباه کنید، هزینه زیادی باید بپردازید، چه از نظر مالی و چه از نظر زمانی. از طرف دیگر استخدام یک کارمند مناسب، رابطه مستقیمی با بازدهی کارمندانتان دارد؛ نهایتا بر کل محیط کار شما اثرگذار است.
استخدام یک کارمند مناسب باعث ارتقا سطح فرهنگی کار شما می شود و با میزان انگیزش کارمندان دیگر نیز در رابطه است.
1. قبل از استخدام کارمند، شرح شغل را مشخص کنید.
مرحله اول سیستمی کردن استخدام با تجزیه و تحلیل شغل آغاز می شود. تجزیه و تحلیل شغل شما را قادر می سازد اطلاعات مربوط به وظایف، مسئولیت ها، مهارت های لازم، نتایج و محیط کار یک شغل خاص را جمع آوری کنید.
اطلاعات حاصل از تجزیه و تحلیل شغل برای توسعه شرح کار برای کارمند جدید بسیار اساسی است. شرح شغل به شما کمک می کند تا استراتژی استخدام خود را برای استخدام درست برنامه ریزی کنید و از کارهای بیهوده پرهیز کنید.
2. استراتژی استخدام کارمندان خود را برنامه ریزی کنید.
قدم مهم بعدی در سیستم سازی فرآیند استخدام برگزاری یک جلسه برنامه ریزی با کارمندان بخش استخدام سازمانتان است. برای این واحد باید یک مدیر انتخاب کنید تا از این پس همه فرآیند ها را کنترل و صحت انجام آن را به شما گزارش دهد. در این جلسه می توانید همه موارد را یکبار با تیم استخدام مرور کنید و به یک برنامه اجرایی مناسب دست پیدا کنید.
3. برای استخدام کارمند از چک لیست استفاده کنید.
این چک لیست به شما کمک می کند روند استخدام کارمند را منظم کنید. فرقی نمی کند که این اولین کارمند شما باشد یا چندمین نفر.
این چک لیست به شما کمک می کند تا از تلاش های خود برای استخدام مطلع شوید؛ همچنین باعث می شود پیگیری هر مرحله برای شما و تیم استخدامتان راحت باشد. این نکته را فراموش نکنید که چک لیست استخدامتان را بهبود بدهید.
4. رزومه و مهارت متقاضیان را با توجه به شرح شغل بسنجید.

همانطور که در ابتدا بیان شد مهمترین و اولین قدم در سیستم سازی استخدام، مشخص کردن شرح شغلی است که برای آن فراخوان استخدام می دهیم. این شرح شغل یک الگو می باشد که با توجه به موارد آن شما باید داوطلبان استخدام را بسنجید و هر کدام که درصد بیشتری تشابه با انتظارات شما دارد را مصاحبه و استخدام کنید.
با غربال کردن رزومه افراد قبل از مصاحبه با توجه به ویژگی های مورد نظر، شما می توانید در زمانتان صرفه جویی کنید و فقط افرادی را ملاقات کنید که واجد شرایط ترین هستند.
بیشتر بخوانید: روش درست مدیریت منابع انسانی
سیستم سازی کنترل کارمندان

یکی از دلایل رفتن نیروها از سازمان این است که با آن ها عادلانه رفتار نمی شود. بسیاری از مدیران به صورت سلیقه ای از نیروی خود سوال می کنند که آیا فلان کار را انجام دادی یا نه؟ این نوع رفتار سیستمی نیست بلکه سلیقه ای است. وقتی شما برای کنترل افراد سازمانتان سیستم سازی انجام دهید، حتی زمانی که شما در سازمان حضور نداشته باشید هم پرسنل کار خود را انجام می دهند. چون می دانند که شما یک سیستم دارید و آن سیستم آن ها را کنترل می کند.
منظور از سیستم کنترل، دوربین مداربسته نیست، بلکه ابزارها و شاخص هایی هستند که شما تعیین می کنید. زمانی می توانیم بگوییم که افراد را درست کنترل می کنیم که شاخص های عملکردی و نتیجه ای آن ها را مشخص کرده باشیم. اگر برای پرسنل خود شاخص عملکرد تعیین نکرده و آن ها را کنترل نمی کنید، سازمان شما به سیستم سازی در بخش استخدام و اخراج نیاز دارد.
بیشتر بخوانید: سازمان یادگیرنده و ارتباط مستقیم آن با موفقیت سازمان
سیستم سازی اخراج

بسیاری از مدیران به محض این که یک کارمند اشتباهی مرتکب می شود، او را اخراج می کنند. اما همان مدیر وقتی حال خوبی دارد و خوش اخلاق است، برای نیروی دیگری که اشتباه بزرگتری انجام داده واکنش خاصی انجام نمی دهد. برخی مدیران نیز نیرو های پراشتباهی دارند و وقتی از آن ها می پرسیم چرا این افراد را اخراج نمی کنید، در جواب می گویند: ” بگذار کار کنند، ببینیم چه می شود؟ شاید درست شد!”
یک مدیر موفق باید نحوه و فرآیند اخراج را بدانند. برای اخراج پرسنل باید خطاهایی نوع اول یا قرمز و خطاهایی نوع دوم یا زرد مشخص باشند و در آیین نامه ثبت شوند. مثلا اگر کسی خطای قرمز را انجام داد، یعنی ان فرد می تواند اخراج شود و اگر خطای زرد را انجام داد چه فرآیندهایی باید طی شود. مثلا در مرحله اول و دوم و سوم اخطار شفاهی، در مرحله چهارم اخطار کتبی، مرحله بعد یک هفته مرخصی اجباری و مرحله آخر آن فرد می تواند اخراج شود.
زمانی که اخراج افرادتان را سلیقه ای و بسته به حال خودتان انجام می دهید و هیچ سیستمی ندارید، شما یک ضعف بزرگ در بخش سیستم سازی اخراج خود دارید و به سیستم سازی استخدام و اخراج نیاز دارید.
بیشتر بخوانید: اصول و نکات مهم هنگام اخراج کارمندان
نتیجه گیری
همانطور که گفته شد یکی از مهم ترین بخش هایی که باید در کسب و کار ها سیستم سازی شود، بخش استخدام و اخراج است. بحث سیستم سازی بخش استخدام و اخراج فرایندی است که نیازمند زمان است اما یک سری از مراحل کلی این فرایند عبارتند از:
- مشخص کردن شرح شغل پست مد نظر
- برنامه ریزی برای استراتژی استخدام
- استفاده از یک چک لیست برای استخدام
- سنجش افراد متقاضی با توجه به شرح شغل مد نظر
من تو دوره شرکت کردم بسیار تکنیکی و خوب بود این دوره
سلام
داشتن سیستم اخراج چه مزایایی دارد
سلام. برای اشنایی با مشکلاتی که در صورت عدم سیستم سازی در قسمت اخراج کارمندان ممکنه برای سازمان پیش بیاد حتما مقاله اخراج کارمندان به روش قانونی رو بخونین.
این مقاله به طور کامل با کسایی که نمیتونستند خوب برنامه ریزی کنند و یه سیستم عالی طراحی کنند واقعا بدرد بخور هست
من به شخصه از این مقاله بسیار فیض بردم
موفق باشید
سلام. بسیار خوشحالیم که مطلب ما برای شما مفید بوده. پیشنهاد میکنم حتما مقاله سیستم سازی در کسب و کار رو هم مطالعه بفرماینن
تو یک مقاله که اصول صحیح اخراج رو نوشته بود خوندم همون طور که یک استخدام نیاز به جلسه دارد برای اخراج هم حتما یک جلسه لازم هست که باید کوتاه انجام شود
سلام. بله کاملا درسته.
برگزاری این جلسه دو دلیل داره:
تصمیمی اتخاذ شده که قابل بحث نیست. در حالی که دادن بازخورد به فرد اخراج شده میتواند باعث رشد او شود، بنابراین در این مرحله باید همه انتقادات و نقاط ضعف روشن گفته شود.
کارمند قطعا سوالاتی دارد و ممکن است خود را تخلیه کند. فقط با جملات کوتاه به او پاسخ دهید، چون دیگر نیازی به آسیب رساندن به احساسات فرد نیست.
سلام
علم سیستم سازی به مدیران کمک میکند وابستگی کسبوکار را به خودشان کاهش دهند و وقتی در محل کار نیستند تمامی کارها بهخوبی پیش برود.
پس بنظرم مدیر باید اولویتش رو بیشتر برای ساخت یک سیستم عالی بزاره تا برای آینده زمان کمتری صرف کندو حتما اگر مدیر در ابتدا کم کاری کند و سیستم مناسبی به عمل نیاورد در آینده هم دچار مشکل خواهد شد.
سلام و وقت بخیر. از اونجایی که مشخصه به حوزه سیستم سازی علاقه دارید و اهمیتش رو درک کردید، پیشنهاد می کنم حتما دوره سیستم سازی رو ببینید.
اگر دوره سیستم سازی استخدام و اخراج رو جداگانه بگیریم، مبحث سیستم سازی ناقص نمیشه؟
سلام. خیر، شما میتونین با “دوره سیستم سازی استخدام اخراج کنترل و فرهنگ سازمانی” این بخش از سازمانتون رو سیستمی کنید و بعد برای سیستمی کردن بخش های دیگه سایر دوره ها رو تهیه کنید.
چگونه یک سیستم خوب برای کنترل کارمندانمون بسازیم؟
روش درست کنترل و نظارت دقیق بر کارکنان، کنترل دوربینی آنان و سیستم نیست. بلکه باید فرآیندها کنترل شوند. برای مثال:
در بخش حسابداری در پایان روز باید تمام سندها خورده شده باشد و هیچ مغایرتی در بانک و صندوق نباشد.
در بخش فروش اگر آن روز قرار است با ۲۰ مشتری ارتباط بگیرد باید در پایان روز انجام شده باشد.
فردی که در بخش تولید کار میکند در پایان کار اداری محصولی که تولید کرده است باید به تعداد مشخص شده باشد.
فردی که قرار است کار گرافیکی انجام دهد تا پایان روز باید یک پوستر خوب به ما تحویل دهد.
یادتان باشد، این مسئله مهم نیست که یک نفر یک ربع کارش را ترک میکند، بلکه باید کار را به موقع تحویل دهد.